Ahlak Felsefesi

a) Normatif, yani kural koyucudur. b) Yaptırım gücüne sahiptir. c) Kişiden kişiye ve toplumdan topluma değişebilir. d) Zamanla da değişebilir. Derleyen: Sosyolog Ömer YILDIRIM Kaynak: Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf “Felsefeye Giriş” ve 3. Sınıf “Çağdaş Felsefe Tarihi” Dersi Ders […]

Her toplumda onur, adalet, sorumluluk, namus gibi genel olarak kabul edilen ortak değerlerin yanı sıra, toplumsal yaşamı düzenleyen töre ve geleneklerde vardır. Bunlar toplumdaki kamu vicdanı olarak adlandırılan ortak anlayışı oluşturur. Kamu vicdanının denetleyici gücü […]

Utilitarizm, en fazla kişinin iyiliğini sağlayan eylemin en iyi eylem olduğunu ve eğer çoğunluk yarar görecekse az sayıda insanın zarar görmesinin göze alınabileceğini savunan felsefe akımıdır. Faydacı ahlak, bir eylemin ahlaksal olarak doğruluğunun, en çok […]

Pragmatizm, on dokuzuncu yüzyılın sonlarında Amerika Birleşik Devletleri’nde popüler olan felsefi bir yaklaşımdır. Bu yaklaşım, felsefeyi daha bilimsel kılmak isteyen Amerikalı filozof ve bilim insanı C.S. Peirce‘le (“pörs” diye telaffuz edilir) başladı. Peirce (1839-1914), bir ifadenin […]

Doğruluğu ve gerçekliği tek yanlı olarak, yalnızca eylemlerin sonuçları ile değerlendiren ve onlara yalnızca sağladığı “fayda” açısından bakan akıma felsefede, pragmatizm adı verilir. Bu akıma göre gerçeklik ve doğruluk insanın bakış açısından, kanaatlerinden, dolayısıyla da eylemlerinden bağımsız değildir. Bundan dolayı, gerçeklik, […]

Hangi şekilde olursa olsun otorite ve düzenin gereksiz olduğunu ileri süren siyasî doktrin veya akımdır. Bu görüşe göre insan özü itibariyle iyidir, bu durumun devam edebilmesi için insanın özgür olması gerekir. Ahlak kuralları, devlet ve […]

Egoizm genel anlamıyla bireyin kendi çıkarları doğrultusunda hareket etmesi ile ilgilidir. Thomas Hobbes’a göre birey, “ben sevgisiyle”, yani daima ve öncelikle kendisini düşünerek hareket eder. Bunun için insan eylemlerinin amacı bireyin kendi hayatını koruması ve […]

Yunan düşünürlerinden Aristippos ve Epikür tarafından geliştirilen felsefi akımdır. En üstün iyiliğin haz olduğunu ileri süren öğretidir. Hedone eski Yunancada haz ve zevk anlamına gelmektedir. Hedonizm ise, hazcılık demektir. Hoşa giden bir şeyin yarattığı, uyandırdığı duyguya haz adı verilir. […]

“Ahlaki eylemin amacı nedir?” sorusuna felsefe tarihi boyunca farklı cevaplar verilmiştir. İlk Çağ’daki düşünürler bu soruya genel olarak “mutluluktur” cevabı verirken Kant “ödeve uygunluktur.” demiştir. Ahlaki eylemlerin amacının ne olduğu konusunda ortak bir görüş yoktur. […]

Her şeyin önceden doğaüstü bir güç tarafından belirlendiğini ve hiç kimsenin bu yazgıyı değiştiremeyeceğini savunan felsefe akımıdır. Felsefede, bütün olan bitenleri, kaderin önceden tespit ettiğine, bunların değişmeyeceğine inanan bir görüştür. Her şeyin alın yazısına göre […]