Ahlak Felsefesi
İyi olanın niteliği… Kötülük terimi karşıtıdır. İyi sözcüğü Türkçe kökünde yararlı ve kârlı anlamlarını içerdiği gibi, bonum sözcüğüyle dile gerilen Latince kökünde de zenginlik ve mal anlamlarını içerir. Bu etimolojik inceleme, iyiliğin temelinde özdeksel bir […]
Erdem, insanın kendini aşma gücüdür. Kendini aşmak, evrensel oluşuma, her an biraz daha artan bir çapta katılmak demektir. İnsanın kendini aşması, sürekli olarak her an artan bilginin ve eylemin gerektirdiği bir zorunluluktur.
Felsefeyi bir değerler bilimi sayan görüş. Alman metafizikçisi Wilhelm Windelband (1848-1915)’a göre felsefe bir değer felsefesidir. Windelband’a göre tarihsel olaylar yasalaştırılamaz, ancak değerlendirilebilir. Bu değerlendirme de ancak insana göre olur. Tarih felsefesinde daima insansal değerler […]
Stoa felsefe okulu, Kıbrıslı Zenon tarafından kurulan bir felsefe okuludur. Bu felsefe okulu, ekolünün takipçileri olan ve dönemlerinde düşünsel alanda son derece etkin rol oynayan Epiktetos ve Marcus Aurelius gibi filozoflarla birlikte Roma’da etkili bir konumda bulunmuştur. Ahlak felsefesi alanındaki fikirleriyle […]
Bergson • Ona göre doğru bilginin ölçütü sezgidir. • İnsan neyin iyi neyin kötü olacağını ancak sezgi ile kavrayabilir. • İnsan, içinden gelen sezgiye uyarak hareket ederse (yoksula yardım edip etmeme gibi) iyi olanı, ahlaki […]
Haz Ahlakı Haz ahlakı anlayışına göre, ahlaki eylemin değeri, eylemin sonucunda oluşan hazdan gelmektedir. Hazcılar, haz duygusunun farklı derecelerde ve kişiye bağlı olmasından dolayı, evrensel ahlak yasasını reddederler. Bu ahlak yaklaşımının tipik temsilcileri, Aristippos ve Epiküros‘dur. • Aristippos […]
Ona göre sadece bir tane sonsuz-mutlak cevher vardır. Her şey bu mutlak cevherden (Tanrı) türemiştir ve her şey aynı zamanda Tanrı’nın kendisidir. Yani Tanrı ile evren bir ve özdeştir (Panteizm). İnsan bu evrenin parçası olduğundan […]
Ona göre insan eylemlerinin amacı en yüksek iyiye ulaşabilmektir. En yüksek iyi ise mutluluktur. Mutluluğa ulaşabilmek için insan önce kendisini, daha sonra evreni anlamalıdır. Bu ancak akıl ve eğitim yoluyla mümkündür. Evrende her şey, taşma […]
Ona göre ahlaki eylemlerin amacı, üstün iyilik olan “İyilik ideası”na ulaşmaktır. Ona göre mutluluk iyilik ideasını gerçekleştirmektir. Ahlakın temeli olan iyi ideasına uygun olan davranış iyi, uygun olmayan davranış ise kötüdür. En yüksek iyiye ulaşan […]
Ona göre insan eylemlerindeki amaç mutluluktur. Bu mutluluğu insana kazandıracak her türlü değer ve eylemler “erdem” in kapsamına girer. Yani erdem bilgidir. Erdem insanın kendini bilmesiyle ortaya çıkan, yaşamı daha iyi hale getiren ve bizi […]
2005'ten beri, Ömer YILDIRIM'dan... © www.felsefe.gen.tr