Bilim, gözlem ve deneyle fiziksel dünyanın yapısını ve işleyişini sistemli olarak araştıran ve inceleyen bilgi etkinliği olarak tanımlanabilir. Yapmış olduğu araştırma bulgularına dayanarak olay ve olgular üzerine neden-sonuç bağlantılarını göstermeye çalışır. Örneğin bir psikoloğun insan […]
Kavram yanılgısı, kişinin bir kavramı anladığı şeklin, kavramın ortaklaşa kabul edilen anlamından önemli derecede farklılık göstermesi durumudur. Örneğin, doğruluk ve gerçeklik başlığında da örneklediğimiz gibi “Bu söylediklerin gerçek olamaz.” ifadesinde kullanılan “gerçek” kavramı hatalı kullanılmıştır. […]
Henoteizm, Max Müller tarafından geliştirilmiş bir din felsefesi sistemidir. Henoteizm, kişinin inançsal zeminde bir tanrıya bağlanırken aynı zamanda diğer inanç sistemlerinin tanrı anlayışlarını ve tanrılarının varlığını da kabullenmesini ön görür. Henoteizm özetle, inanılan bir tanrının […]
“Farkındalık” (mindfulness), mevcut ana odaklanmak anlamına gelir. Yani farkındalık, mevcut hâliyle “deneyim”e odaklanmak ve dikkati korumak, duygu ve düşünceleri değerlendirmeye tabi tutmadan kabul etmek ve merakla gözlemlemek demektir. Bu ilk bakışta kolay görünebilir; ama ana […]
Teoloji Yunanca theos, yani “Tanrı” ve logos, yani “bilim” kavramlarının birleşiminden oluşan ve dilimizde tanrıbilim ya da ilahiyat olarak adlandırılan, özünde din olgusunu inceleyen ve ele alan bir bilim dalıdır. Din ile ilgilenen bilim anlamında […]
Felsefi bir kavram olarak fenomen; somut, algılanabilir ve denenebilir olay, olgu ve nesnelere verilen addır. Fenomen kavramı bir nesne, olay ya da sürecin nesnel gerçekliğini vurgular. Bu bağlamda Alman filozof Immanuel Kant, fenomeni “duyularla algılanamayan […]
Kartezyen felsefe, ünlü Fransız filozof Descartes‘ın kendine özgü olarak geliştirdiği bir bilgi felsefesi görüşüdür. Kartezyen felsefe Descartes için, kesin ve doğru bilginin varlığını ortaya koymaya çalışan bir felsefe sistemidir. Descartes’ın geliştirdiği bu sistem, her türlü […]
Ele alınabilecek her toplumsal biçimlenme, içinde farklı düşüncelerin bulunduğu bir özellik sergiler. Her toplumsal biçimlenme, bir ideler karmaşasıdır. Bu idelerden bir kısmı; marjinal olma, bir kısmı tehlikeli olma, bir kısmı sapıkça olma ve kısmı da […]
Sürü ahlakı, kendisi olamayan zayıf insanların kalabalık içinde kendilerini güvende hissetmeleri için kullandıkları değer biçmeleri ifade eden ahlak anlayışıdır. Modernizmde toplumsal yaşamın insanın doğal hâli olarak nitelendirilmesi Nietzsche için insanın sürü ahlakına bağlı kılınması demektir. […]
Modernizm, gerek toplum alanında gerekse doğa alanında aklı merkeze alan değerlendirmelerde bulunur. Bu değerlendirmelerin bilimsel yöntemin kesinliği içinde yapıldığı ve bu yüzden de doğru olduğu inancı vardır. Modernizm ile geleneksel açıklamalar arasındaki temel fark […]
2005'ten beri, Ömer YILDIRIM'dan... © www.felsefe.gen.tr