Belli önermelerin kabul edilen veya gerçek olan doğruluklarından, yanlışlıklarından, başka önermelerin kabul edilen veya gerçek olan doğruluklarını, yanlışlıklarını çıkarma, istidlal. Verilmiş bir ya da daha çok önermeden sonuç çıkarma edimi. Doğruluğu doğrudan doğruya bilinmeyen bir […]
Tanım çeşitlerini anımsarsak, her şeyin tanımı yapılabilir ancak her şeyi içlemsel olarak tanımlamak mümkün değildir. O hâlde içlemsel olarak nelerin tanımı yapılamaz? Bu kategorileri şu şekilde sıralayabiliriz: – Porphyrios ağacından hatırlanırsa, kategorilerden en üstte bulunan […]
Çözümleyici çizelge ile önermeler denetlenirken yapılması gereken işlem sırasını şöyle gösterebiliriz: 1. Çözümlenecek önermenin ana eklemi ve ana bileşenleri belirlenir. 2. Çözümleme kuralları uygulanmaya başlandığında önce alt alta yazma kuralı, sonra çatal açma kuralı uygulanır. Yani önce […]
p V q gibi bir tikel evetleme önermesinin doğru olabilmesi p ya da q önermelerinden en az birinin doğru olması ile mümkündür. Dolayısıyla, tikel evetleme önermesinin doğru değer alması için ya p’nin ya da q’nun doğru […]
Tümel evetleme önermesi, “ve” eklemi ile kurulan önermelerdir. Yani p Λ q gibi bir tümel evetleme önermesi çözümlenirken doğruluk tablosunda kullanılan kurallardan yararlanılır. Bu önermenin doğru olabilmesi için p ve q önermelerinin doğru olması gerektiğini daha önce görmüştük. Çözümleyici […]
Doğruluk tablosunda denetleme yapılırken, önermelerin sayısı arttıkça işlem yapmak zorlaşır. Daha önce belirttiğimiz gibi, tek bir önermenin doğru ve yanlış olmak üzere iki, iki önermenin dört, üç önermenin sekiz, dört önermenin on altı farklı değeri […]
Birden fazla önerme denetlenirken, kaç tane önerme verilmişse alt alta yazılır ve çözümleme kuralları uygulanır.
Herhangi bir önermenin tutarlılığı denetlenirken, çözümleme kurallarının aynısı uygulanır. Çözümleme sonunda, yolların ucunda en az bir açık yol varsa önerme tutarlıdır. Çünkü, bu durum önermenin en az bir tane doğru değerine sahip olduğunu gösterir. Hiç açık […]
Bir önermenin geçerliliği denetlenirken, önermenin değili alınır ve değillenmiş hâli çözümlenir. Önermenin değillenmiş hâli çözümlendiğinde tüm yollar kapalıysa önerme geçerli demektir. Çünkü, tüm yollar kapalıysa önermenin değillenmiş hâli yanlış, kendisi ise doğru demektir. En az bir açık […]
Çözümleyici çizelgede önermelerin denkliğini denetlemek için, önce verilen iki önerme birbirine karşılıklı koşul eklemi (<=>) ile bağlanır. Daha sonra önermenin değili alınır ve değillenmiş önerme çözümleme kurallarına göre çözümlenir. Tüm yollar kapalıysa önermeler denktir. Çünkü, değillenmiş önermede […]
2005'ten beri, Ömer YILDIRIM'dan... © www.felsefe.gen.tr