Sosyoloji sosyal yaşamın temsilini çalışma konusu yapar. Bu bağlamda sosyolojinin kapsamı, toplumun, toplumsallığın kısacası insan etkileşiminin tüm çıktılarını içerdiğinden, sanıldığından daha geniştir. Sıradan bir insan edimi olan sosyoloji ilgi nesnesi olarak ele alındığında, söz konusu […]
Kropotkin, Etik ve İnsan Doğası Kropotkin’in etik anlayışına bakacak olursak. Ona göre ahlak metafiziksel dogmalardan kurtarılıp bilim olarak incelenmesi en doğrusudur. Ayrıca biraz daha derine inecek olursak Kropotkin’in her ne kadar Bakunin ve Marx gibi […]
Edim Felsefesi* başlıklı eser, Mead’in ölümünden sonra yayımlanmıştır. Bu kitap içinde yer alan yazıların büyük bir kısmı sosyologları fazla ilgilendirmez; ancak “Edimin Evreleri” başlıklı ilk yazıda, Mead diğer makaleleri veya derslerinde yer almayan yeni görüşler […]
Mead’in sosyolojisinin büyük bölümü daha genel felsefi yaklaşımının sadece bir parçasıdır. Bu yaklaşım ne tam olarak ifade edilmiş ne de bütünlüklü bir biçimde ortaya konulmuştur, ancak ölümünden sonra yayımlanan iki çalışma “19. yüzyılda Düşünce Hareketleri” […]
Psikolojik bir perspektif olarak davranışçılığın kaynağı; köpek deneklerin, besini besin veren kişiyle ilişkilendirdiklerini fark eden Rus psikolog Ivan Petrovich Pavlov’un (1849-1936) görüşleridir. Pavlov, köpeklerin sadece besin verildiğinde değil, kendilerini besleyen kişilerin ayak seslerini işittiklerinde de […]
Darwin’in evrim teorisi sadece biyolojik teoriyi değil, toplumsal düşünceyi de etkilemiştir. Bir türün özelliklerini, içinde bulunduğu yaşam alanını işgal etmeye çalışan diğer türlerle rekabetçi mücadelenin biçimlendirdiği görüşü, faydacı düşüncelerle büyük ölçüde örtüşür. Faydacılık, bu yüzeysel […]
18. ve 19. yüzyıllarda İngiltere’de, toplumsal düşüncede faydacılık olarak bilinen öğreti egemendi. Mead; Adam Smith, David Ricardo, John Stuart Mili, Jeremy Bentham gibi önde gelen düşünürlerin yanı sıra, faydacı olarak sınıflandırılabilecek Thomas Malthus’u okudu ve […]
George Herbert Mead 1863’te Massachusetts, South Hadley’de dünyaya geldi. Babası oldukça eski bir Püriten çiftçiler ve din adamları soyundan gelen bir papazdı. Daha sonra Mount Holyoke Koleji’nin başkanı olacak annesi, kocasıyla benzer bir kökenden, ancak […]
Para Felsefesi, paranın soyut bir değer ölçüsü olarak kullanıldığı alışveriş biçimlerine özel vurgu yaparak insanlar arasındaki alışveriş ilişkilerinin toplumsal sonuçlarını araştıran bir çalışmadır. Simmel’in diğer tüm çalışmaları gibi Para Felsefesi de etkileşim biçimlerinin toplumsal ilişkilerin doğasını nasıl […]
Simmel, 1894’te yazdığı “Sosyolojinin Problemi” başlıklı makalesinde, gelişmekte olan sosyoloji disiplini için tek uygun konunun temel ve genel etkileşim biçimleri olduğunu ifade eder. 1908 tarihli Sosyoloji: Toplumlaşma Biçimi Üzerine Araştırmalar adlı kitabının ilk bölümünde, bu konudaki görüşlerini gözden geçirir […]
2005'ten beri, Ömer YILDIRIM'dan... © www.felsefe.gen.tr