Feodalizm Nedir?

Feodalizm, sözcük anlamıyla toprağa dayalı düzen anlamına gelir. Tarihsel anlayışla feodalizm; Orta Çağ’a karşılık gelen siyasal, ekonomik ve sosyal düzenin adıdır.

En geniş tanımıyla Feodalite toprağın ve toprak üzerindeki egemenliğin parçalandığı üretim ve yönetim sistemidir. Feodalizmin siyasal yönünde güçlü merkezi otorite görülmez. Devletlerin birliği yoktur; çünkü ülke değişik siyasal birimlere ayrılmıştır. Böylesi bir rejimde siyasal birimler arasında birliğin sağlanması oldukça zordur dolayısıyla merkezi otorite zayıftır.

Feodalizmin ekonomik yönü tarım etkinliğine ve en önemli mülkiyet olan toprağa dayanır. Dolayısıyla tarım da en önemli faaliyettir. Ekonomik yapı otarşiktir; kendi kendine yeter. Feodalizmin sosyal yönünü, toprağı işleyen serf ile toprak sahibi senyör arasındaki ilişki tayin eder. Senyör koruyandır. Serf korunandır. Toprağın işleyeni ile sahibi arasındaki bu ilişki yönetilen, yöneten ilişkisidir. Bu eşitsizlik demektir. Sınıflı bir toplum yapısında sömürülen-sömüren ilişkisinin olduğunu göstermektedir.

Feodal ekonomi düzeninin temel yasası bir artık ürün elde edilmesidir. Bu fazlalıkla senyörlerin ve adamlarının gereksinimleri karşılanmıştır. Bu üretim sürecinde para dolaşımı ve onun doğurduğu artık değer yoktur. Bu yüzden köle emeği senyörü zenginleştirmiş; fakat hiçbir zaman bir sermayedar durumuna getirmemiştir. Feodal beylerin malikanesi kapalı bir ekonomik birim olmuştur.

Feodalizmde halk çeşitli sosyal sınıflara ayrılmıştır. Bu yüzden eşitsizlik hakimdir. Aristokrasi (sosyo sınıfı) sistemde güçlüdür. Orta Çağ’ın sonlarına doğru kentlerde ticaretle uğraşan burjuvalar (kentsoyluları) ile aristokratlar arasında çelişki vardır. Avrupa’nın Feodal düzeninde kilise özel bir yer tutar. Kilise, topraklarının çok büyük olması, iyi örgütlenmiş hiyerarşisi ve dinsel etkisiyle düzenin en büyük politik, ekonomik gücü olmuştur. Kilise; feodal düzeni, Tanrının istediği bir düzenmiş gibi gösterip onu haklı çıkarmaya, korumaya çalışmıştır.

Feodalizmde Başlıca Sınıflar

• Büyük toprak sahibi asiller,
• Din adamlar,
• Burjuvalar,
• Köylüler,
• Serfler,
• Serbest köylüler.

Serfler toprağa bağlı kölelerdir ve hiçbir hakları yoktur. Serbest köylüler ise istedikleri yerlere gidebilirler, belli bir ücret karşılığında feodal beylerin topraklarında çalışabilirlerdi. Şehirlerde yaşayanlar ticaretle uğraşmışlar, zamanla zenginleşmişler ve bağlı oldukları senyörden özgürlüklerini satın almışlardır. Bu kesime de Burjuvalar denilmiştir.

Ayrıca lütfen bakınız:

• Feodalizm nasıl ortaya çıkmıştır?
• Feodalizmin ekonomik yapısı
• Feodalizmin siyasal yapısı
• Feodalizmin sosyal yapısı
• Feodal toplumun özellikleri
• Feodalizmin özgüllüğü
• Feodal yapılarda din ve kilisenin rolü

Kaynak: Cahit AYDEMİR , Sema Yilmaz GENÇ , (2011), Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 10 , Sayı 36 , Oca 2011 , 226 – 241