Antoine Arnauld
Antoine Arnauld, çağdaşları tarafından 17. yüzyıl Avrupa entelektüellerinin en önde gelenlerinden biri olarak görülmüştür.
Arnauld, öncelikle Rene Descartes, Gottfried Leibniz ve Nicolas Malebranche’ın bir takipçisi kabul edilir. Takipçisi olduğu disipline çok az felsefi katkı yapan Antoine Arnauld dogmatik ve eleştiriye kapalı bir Kartezyen düşünür olarak bilinmiştir. Daha yeni araştırmaların da gösterdiği gibi, Arnauld dogmatik ve eleştiriye kapalı bir Kartezyen değildi; aksine Descartes, Leibniz ve Malebranche’ın felsefi sistemlerinin gelişimini desteklemenin ötesinde bu anlayışa pek çok felsefi katkıda bulunmuştur.
Arnauld’un başlıca çalışmaları çoğunlukla teolojiktir. Nitekim 18. yüzyıl Aydınlanma’sının etkili filozoflarından Voltaire, Arnauld için ” ondan daha felsefi bir zekâya sahip başka kimse yoktu, ama onun felsefesi yozlaşmıştı” diye yazmıştır, çünkü diğer şeylerin yanı sıra Antoine Arnauld için “60 yılını sefil tartışmalarla geçirmiştir” (Voltaire 1906, s. 728/Kremer 1990, s. xi). Başka bir deyişle Voltaire, Arnauld’un felsefeye odaklanmak yerine zamanını dinî tartışmalar ve teolojiyle harcadığını iddia etmektedir.
Arnauld’un temel entelektüel çalışmalarının aslında “sefil tartışmalar” olup olmadığı tartışmalı olsa bile, çalışmalarının ve yazılarının çoğunu teolojik ve dinî meselelere adadığı kesinlikle doğrudur.
Arnauld muhtemelen 17. yüzyılda Fransa’da öne çıkan ve Jansenizm olarak adlandırılan Katoliklik mezhebiyle en çok ilişkilendirilen kişidir.
Antoine Arnauld
Teolojik ve dinî konulara odaklanmasına rağmen Arnauld, 17. yüzyılın ikinci yarısında felsefe dünyasında önemli bir figür olmuştur. Arnauld felsefe sahnesine 1641’de Descartes’ın İlk Felsefe Üzerine Meditasyonlar’ına Dördüncü İtirazlar‘ı yazdığında çıkmıştır. Descartes Meditasyonlar‘ın el yazmasını bitirdikten sonra, Thomas Hobbes ve Pierre Gassendi de dâhil olmak üzere Paris’te dönemin önde gelen aydınlarının yorumlarını almak üzere Marin Mersenne’e göndermiştir. Pek çok kişinin (Descartes dâhil) gözünde Arnauld’unki en iyi yorumlar olmuştur.
Antoine Arnauld 1660’larda başkalarıyla birlikte birçok felsefi eser kaleme almıştır; bunların hiçbiri, bazen Düşünme Sanatı olarak da adlandırılan Port-Royal Logic‘ten daha etkili ve önemli olmamıştır. Bu eserde Arnauld ve eş yazar Pierre Nicole, bu düşünürler için sadece bugün mantıkla ilişkilendirebileceğimiz şeyleri değil, aynı zamanda fikirlerin doğası, metafizik, felsefi metodoloji ve ontoloji ile ilgili konuları da kapsayan ayrıntılı bir akıl yürütme açıklaması sunmaktadır.
Antoine Arnauld 1680’lerde Gottfried Leibniz ile daha sonra Leibniz’in en etkili eserlerinden biri olacak olan Metafizik Üzerine Söylev‘in taslağı hakkında yazmıştır. Arnauld ayrıca Nicolas Malebranche ile kamuoyuna açık bir tartışmada bulunmuştur. Aslında bu tartışma “17. yüzyılın entelektüel olaylarından biri” olarak adlandırılmış ve diğer konuların yanı sıra fikirlerin doğası ve Tanrı’nın doğası konularını da kapsamıştır (Nadler 1996, s. 147).
Yazan: Sosyolog Ömer Yıldırım
