Felsefe hakkında her şey…

Ferdinand de Saussure kimdir?

04.11.2019
2.995
Ferdinand de Saussure kimdir?

Ferdinand de Saussure 26 Kasım 1857 ila 22 Şubat 1913 tarihleri arasında yaşamış, Cenevre doğumlu, İsviçreli dil bilimci ve filozoftur. Saussuare, 20. yüzyılda dilbilimde yaşanan kayda değer gelişimin ana temel hazırlayıcılarından birisidir. Genellikle 20. yüzyılın dil biliminin ‘babası’ olarak düşünülmektedir. Çalışmalarıyla sosyal bilimler alanında yapısalcılık olarak bilinen yaklaşımın temelini atmıştır.

Saussuare 1857’de Cenevre’de, Sigmund Freud’dan bir yıl sonra, Emile Durkheim’dan ise bir yıl önce doğmuştur. Tanınmış bir doğa bilimcinin oğludur. Ailesinin doğa bilimleri konusunda köklü bir başarı geleneği vardır. Saussure’ü erken yaşlarda dil bilimi çalışmalarına ise bir filolog ve aile dostu olan Adolphe Pictet yönlendirmiştir.

On beş yaşındayken Fransızca, Almanca, İngilizce ve Latince dillerine Yunancayı da ekledikten sonra, Saussure genel bir dil dizgesi oluşturmaya çalışmıştır. Pictet için, tüm dillerin kökünde iki ya da üç temel ünsüzden oluşan bir dizgenin bulunduğunu öne süren Diller Üstüne Denemeyi kaleme almıştır. Pictet bu gencecik dil bilimcinin çabasının aşırı indirgemeci özelliğine gülümsemekten kendini alamamış olabilir ama daha okuldayken Sanskritçe öğrenmeye başlayan, himayesi altındaki bu öğrencinin cesaretini kırmamıştır.

1875’te Saussure, Cenevre Üniversitesine girmiştir. Aile geleneğini izleyerek fizik ve kimya öğrencisi olarak kayıt yaptırmakla birlikte Yunan ve Latin dil bilgisi derslerine girmeyi sürdürmüştür. Bu deneyim onu, mesleğinin dil incelemesi konusunda olacağına inandırmıştır. Çünkü yalnızca profesyonel bir dil derneğine, Paris Dil Bilimi Derneği’ne katılmakla kalmayıp Cenevre’de ilk yılının büyük ölçüde boşa gittiğini düşünerek onu Hint-Avrupa dillerini incelemek için Leipzig Üniversitesine yollamalarının gerekliliğine ebeveynlerine kabul ettirmiştir.

Leipzig onun için doğru bir seçim olmuştur, çünkü burası genç dil tarihçileri okulunun Junggrammatiker ya da Yeni Dil Bilgiciler’in merkeziydi; Saussure, ilk kez kendi zekâsını gününün en yaratıcı dilcileri ile karşılaştırabilme fırsatı yakalamıştır. Leipzig’deki öğretmenlerinden biri olan Brugmann, Saussure’ün birkaç yıl önce öne sürdüğü fakat ünlü dilcilerin varsayımlarına karşıt düştüğünden vazgeçtiği genizsil selenliler (nasal sonans) yasası denen şeyi bulduğunda, kendi yeteneklerine inancı kuşkusuz onaylanmıştır.

Saussure, Berlin’deki on sekiz aylık bir ara dışında dört yıl boyunca Leipzig’de kalmış ve 1878 aralık ayında yirmi bir yaşındayken, bir dilcinin “şimdiye dek yazılmış en yetkin karşılaştırmalı filoloji yapıtı” dediği Mémoire sur le sytème primitif des voyelles dans le langues indo-européennes (Hint-Avrupa Dillerindeki Ünlülerin İlk Dizgesi Üstüne İnceleme) isimli eserini yayımlamıştır. Bu yapıtın en etkileyici yanı genç dilcinin tarihsel dil bilimindeki en büyük ve en temel soruna el atmış ve yöntemsel sorunların önemini vurgulamış olmasıdır. Saussuare bu kitabın ön sözüne, “anlaşılmaz kuramsal sorunlar üstüne düşünceler kurmuyorum; konunun temelini, yokluğunda her şeyin başıboş, nedensiz ve belirsiz kalacağı temeli sorguluyorum” notunu düşmüştür.

İLGİLİ KONULAR

Kaynak: (Jonathan Culler, Saussure, (Çeviren: Nihal Akbulut), Afa Çağdaş Ustalar Dizisi 8, İstanbul, 1985, s.13-16.)

BİR YORUM YAZIN

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.

2005'ten beri çevrim içi felsefe yapıyoruz...