Tyler Burge

Tyler Burge, felsefenin çeşitli alanlarında önemli çalışmalar yapmış Amerikalı bir filozoftur.

Burge’nin çalışmaları arasında dil felsefesi, mantık, zihin felsefesi, epistemoloji, öncelikle psikoloji felsefesi olmak üzere bilim felsefesi ve özellikle Frege’ye, aynı zamanda Descartes, Leibniz ve Kant gibi klasik rasyonalistlere odaklanan felsefe tarihi araştırmaları bulunmaktadır. Tyler Burge ayrıca psikoloji alanında da çalışmıştır.

Charles Tyler Burge 1967 yılında Wesleyan Üniversitesinden mezun oldu. Doktorasını 1971 yılında Princeton Üniversitesinde Donald Davidson tarafından yönetilen teziyle tamamladı. Burge’ün eşi Dorli Burge, emekli olmadan önce klinik psikolog olarak çalışıyordu. Burge’ün büyük oğlu Johannes, Pennsylvania Üniversitesinde Görme Bilimi alanında öğretim görevlisidir. Küçük oğlu Daniel ise Boston Üniversitesinde 20. yüzyıl Amerikan Tarihi alanında doktorasını tamamlamıştır.

Tyler Burge bir spor tutkunudur, seyahat etmekten ve doğa yürüyüşü yapmaktan büyük keyif almaktadır. Felsefe dışında da özellikle edebiyat, tarih, bilim tarihi, matematik tarihi, psikoloji, biyoloji, müzik ve sanat tarihi gibi alanlarda geniş çaplı okumalar yapmaktadır. Burge’ün ilgi alanlarından bazıları klasik müzik, kaliteli yemek ve kaliteli şaraptır.

Burge en çok anti-bireycilik tezini ayrıntılı bir şekilde ele alması ve savunmasıyla tanınır. Bu tez, zihindeki kavramsal durumların çoğunun doğalarının bireyin kendi bedeni ve diğer özellikleri tarafından belirlenemeyen olgulara bağlı olduğu tezidir. Başka bir deyişle, ister algıda, ister dilde veya düşüncede olsun, bir özneyi temsil etmenin ne anlama geldiği, ilgili beynin, bedenin veya kişinin bireysel özellikleriyle bütünüyle belirlenmez. Bu konudaki en bilinen örneklerden biri, Burge’ün su örneğidir. Bir kavramı psikolojik olarak temsil etmenin kişi dışı bazı koşulların yerine getirilmesini gerektirdiği yönündeki argümanıdır. Örneğin bu kavramın benzerleriyle nedensellik ilişkisi içinde olmak, temsili içeriği başkalarıyla iletişim yoluyla edinmiş olmak, bu konuda teori üretmiş olmak gibi. Bu durumda, Burge’ün bireycilik karşıtlığının bir sonucu, fiziksel olarak ayırt edilemeyen iki kişinin, birinin “su” kavramını içeren düşüncelere sahip olması ancak diğerinin sahip olmaması bakımından farklılık gösterebileceğidir.

Burge bireycilik karşıtı tezi ilk ortaya attığında, filozofların bunu şu ya da bu nedenle reddetmeleri olağandı. Burge’ün etkisinin ve argümanlarının gücünün bir ölçüsü olarak, 21. yüzyılın başlarında bu görüşün doğruluğunu reddeden çok az filozof görülmüştür.

Yazan: Sosyolog Ömer Yıldırım