Felsefe hakkında her şey…

Maurice Merleau-Ponty

08.11.2019
Maurice Merleau-Ponty

Maurice Merleau-Ponty 14 Mart 1908 – 3 Mayıs 1961 tarihleri arasında yaşamış olan Fransız filozoftur.

Hem fenomenoloji hem de varoluşçuluk içinde önde gelen isimlerden biri olarak anılan Maurice Merleau-Ponty bilinç ve ahlakla ilgili problemler üzerinde durmuş, bilinçle dünya arasındaki ilişkiyi ele almıştır. Ona göre, algı alanımız, duyumlardan oluşmaz, fakat aralarındaki mekanlarla birlikte, şeylerden meydana gelir. “Varoluşçu fenomenoloji” olarak bilinen eğilimin yetkin bir temsilcisidir Merleau-Ponty.

Merleau-Ponty, esas itibariyle annesi tarafından, Katolik anlam dünyasına bağlı olarak yetiştirilmiştir. Yaşamının seyrinde bu yönlü annesinin etkileri söz konusu olacaktır. 1924’te olgunluk sınavını, Fransa’da belli bir akademik derece olan “baccalauréat” ile vermiştir. 1926 yılından itibaren Jean-Paul SartreSimone de Beauvoir ve Jean Hayppolite ile tanışmıştır.

Maurice Merleau-Ponty, Paris’te Yüksek Öğretmen Okulu’nda öğrenim gördü. 1930 yılında felsefe öğretmenliği sınavını verdi. Onda ilk olarak Leon Brunschvicgs ve Henri Bergson’un yazılarının etkisi görülür. Ardından Emilie Bréher ve Jean Laporte’nin etkilerinden söz edilebilir. Ancak düşüncelerinin şekillenmesinde Fenomenolojinin ve özellikle Edmund Husserl’in belirgin etkileri olduğu açık olarak vurgulanması gereken bir noktadır.

Maurice Merleau-Ponty‘nin çalışmaları genellikle varoluşçuluk olarak adlandırılan felsefi akımla ve bu akımın insan varoluşunun somut deneyimlerinin, algılarının ve zorluklarının analizine başlama düşüncesiyle ilişkilendirilir. Bununla birlikte, varoluşçuluğun 1940’larda ve 1950’lerde hem ünlü hem de kötü şöhretli olmasına neden olan radikal özgürlük, ölüme doğru varoluş, ızdıraplı sorumluluk ve başkalarıyla çatışmalı ilişkiler gibi uç fikirleri hiçbir zaman ileri sürmemiştir. Belki de bu nedenle, başlangıçta Fransız çağdaşları ve arkadaşları Jean-Paul Sartre ve Simone de Beauvoir kadar ilgi görmemiştir.

Ancak bugünlerde onun fenomenolojik analizlerine hem Fransa’da hem de Anglo-Amerikan bağlamında her ikisinden de daha fazla ilgi gösterilmektedir, çünkü bilişsel bilimler, tıp etiği, ekoloji, sosyoloji ve psikoloji gibi çok çeşitli alanlarda süregelen bir ilgiyi devam ettirmektedirler. Maurice Merleau-Ponty‘nin çalışmalarını derli toplu önermeler halinde özetlemek zor olsa da, onun somutlaşmış deneyimin radikal bir yeniden tanımını geliştirmeye çalıştığını ve bu olguların felsefi gelenek tarafından, iki kusurlu ve eşit derecede yetersiz alternatif arasında sürüklenme eğilimi nedeniyle uygun bir şekilde anlaşılamadığını savunduğunu söyleyebiliriz: ampirizm ve onun deyimiyle entelektüalizm.

Tarihsel bakış

Maurice Merleau-Ponty 1931-1935 yıllarında Beauvais ve Chartre’de ögretmenlik yapmıştır. 1935-1937’de Esprit adlı bir dergide çalışmıştır. 1935’ten itibaren, Alexandre Kojéve’nin Hegel okumalarına dahil oldu. Üniversitede Karl Marx okudu. 1939’dan sonra Paris’te çeşitli okullarda felsefe öğretmenliği yapmış, 1945 yılında doktorasını gerçekleştirmiştir ve Lyon Üniversitesinde profesör olmuştur. 1945-1952 arasında Les Temps Modernes‘nin yayın yönetmenliğini Jean-Paul Sartre ile paylaştı. 1949-1954 yıllarında, Sarborn’de profesör olarak Çocuk-psikolojisi ve Pedagoji üzerine çalıştı. 1952 yılında da ünlü College de France’da felsefe profesörü oldu. 1955 yılından itibaren Sarte ve Boauvoir ile arası açılmaya başladı. 1959 yılında etkileyici ve onun çok yönlü fenomenolojisini gösteren “Görünür ile Görünmez” yazmaya başladı, ancak kitabı tamamlayamadı. 3 Mayıs 1961’de beklemedik bir zamanda öldü.

İlgili konular:

Hazırlayan: Sosyolog Ömer YILDIRIM

BİR YORUM YAZIN

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.

2005'ten beri çevrim içi felsefe yapıyoruz...