Donald Davidson

Donald Davidson, Mart 1917 ila 31 Ağustos 2003 tarihleri arasında yaşamış olan, birçok alanda karşımıza çıkmış klasik problemleri çarpıcı derecede özgün ve alışılmadık biçimde sistematik olarak ele almasıyla tanınan Amerikalı filozoftur.

Harvard Üniversitesinde yaptığı lisansüstü çalışması, 1942 ila 1945 yılları arasında ABD donanmasında görev aldığı sürede kesintiye uğramıştır. Askerlik görevinin ardından çalışmalarını sürdürerek 1949’da doktorasını tamamlayan Davidson, 1981’de Berkeley’deki California Üniversitesine geçmeden önce Stanford Üniversitesi ve Chicago Üniversitesi de dâhil olmak üzere çeşitli üniversitelerde dersler vermiştir.

Yaşadığı dönemin en etkili çözümleyici dil felsefesi filozoflarından biri olan Donald Davidson’ın dil felsefesi üzerine yaptığı çalışmalar, dil hakkında ortaya atılan klasik sorular ile zihin felsefesi, eylem teorisi, epistemoloji ve metafizik gibi felsefenin diğer alanlarında ortaya çıkan konular arasında kurduğu kavramsal bağlantılar nedeniyle oldukça ilgi çekicidir.

Davidson zihin felsefesi üzerine yaptığı çalışmalarda materyalist bir tavrı kabul etse de zihinsel olanı fiziksel olana indirgemek ya da zihinsel dili fiziksel bilim diliyle değiştirmek gibi seçenekleri kesinlikle reddetmiştir.

Onun “anormal monizm” dediği anlayışa göre, nedensellik yasaları bazı tanımlamalar altındaki olaylara uygulanabilen; ancak diğerlerine uygulanamayan dilsel varlıklar olduklarından, söz konusu tanımlamalar altında bu ilişkiyi belirleyen bir nedensellik yasası olmamasına rağmen, iki olayın nedensel olarak ilişkili, hatta özdeş olması mümkündür. Özellikle, zihinsel dilde tanımlanan olaylar, fiziksel dilde tanımlanan olayların nedenleri veya sonuçları olabilir ve hatta bu olaylarla özdeş olabilir; ancak bu şekilde tanımlanan olay çiftlerini ilişkilendiren nedensel yasalar mevcut değildir. Zihinsel bir olay fiziksel bir olaya ancak onları ilişkilendiren katı bir psikofiziksel yasa varsa indirgenebileceğinden zihinsel olanın fiziksel olana indirgenmesinin imkânsız olduğu sonucu çıkar.

Davidson’ın eserleri toplam dört ciltte toplanmıştır: Essays on Actions and Events (1980), Inquiries into Truth and Interpretation (1984), Subjective, Intersubjective, Objective (2001) ve Truth, Language, and History (2005).

Yazan: Sosyolog Ömer Yıldırım