Çözümleyici çizelge ile çıkarımların geçerliliği de denetlenebilir.

Bunun için, önce sonuç önermesinin değili alınır. Daha sonra öncüller ve sonuç ayrı önermelermiş gibi alt alta yazılır. Birden fazla önermenin çözümleme kuralında gördüğümüz biçimiyle önerme çözümlenir.

Çözümleme sonunda tüm yollar kapalıysa çıkarım geçerli demektir. Tek bir açık yol varsa çıkarım geçersizdir. Çünkü, açık yol varsa, bu öncüller ile sonucun değilinin aynı anda doğru değer aldığını gösterir. Dolayısıyla çıkarımın kendisinin (değillenmemiş hâlinin) öncülleri doğru, fakat sonucu yanlış değer almış demektir ki bu da çıkarımı geçersiz kılar.

ÖRNEKLER

Örnek 1

Yukarıdaki örnekte, öncülleri ve sonucun değilini alt alta yazdık.

Öncülleri “Ön”, sonuç önermesinin değilini ise “~Sn” ile gösterdik.

Koşul önermesini çözümleme kuralına göre çözümledik.

Sonuçta ortaya çıkan yollardan her ikisi de açıktır. Bu durumda, çıkarım geçersizdir. Çünkü sonucun değilinin doğru yorumu vardır. Değilinin doğru yorumu var ise kendisinin yanlış bir yorumu olacaktır ve çıkarım geçersiz olacaktır.

Örnek 2

Hazırlayan: Sosyolog Ömer Yıldırım