İdeal Bir Toplum Düzeninin Olabileceğini Reddeden Görüşler
İdeal bir toplum düzeninin kurulamayacağını ve ideal bir toplum düzeninin mümkün olmadığını ileri süren felsefi görüşleri üç başlık altında toplamak mümkündür: Sofizm, nihilizm, anarşizm.
1. SOFİZM
Protagoras’a göre, her insanın istekleri ve amaçları faklıdır. Bu nedenle insanları mutlu edebilecek devlet sisteminin özellikleri de farklı olacaktır. Bu yüzden herkesi mutlu edebilecek ve herkesin üzerinde anlaşabileceği ideal düzen olamaz.
İlgili konu: Sofistler
Doğal düzen ve doğal yaşam, toplumsal düzenden daha değerli ve üstündür. Toplumsal yaşamda sayıca çok olan güçsüz insanlar, kendilerini korumak amacıyla bir araya gelerek, doğal yasalara aykırı olan yasaları yapmışlardır. Bu ise doğal yaşama aykırıdır ve doğru bir şey değildir. Çünkü bu, güçsüzün güçlüye karşı bir tür şiddet uygulaması anlamına gelir.
İdeal düzen olamaz, çünkü ideal düzen doğanın kendi düzenidir ve bu ideal düzen doğada kalmıştır.
Gorgias’a göre, herkesin benimseyebileceği bir düzen olamaz. Çünkü devlet, insan özgürlüğünü kısıtlar. Bu da insanın doğasına aykırıdır. Bu bakımdan sosyal düzeni ve devleti reddeder.
2. NİHİLİZM
Nihilizm siyasi manada, hiçbir otoriteye boyun eğmemektir.
İlgili konu: Nihilizm
Nihilizm’e göre her türlü otorite insanın doğasına aykırıdır. Otoriteye dayalı tüm kurumlar insan özgürlüğünü kısıtlar. Öyleyse insanı sınırlayan bütün değer, kurum ve düzenler kötü olup yıkılmalıdır. Çünkü her türlü otorite insanın güdülerini köreltir, kişiliğini tahrip eder ve bütün kötülükler bu yüzden ortaya çıkar.
Nihilizmin en önemli temsilcisi sayılan Nietzsche’ye göre her türlü otorite insanın doğasına aykırıdır. İnsanın doğasına uygun olan; güçlü, korkusuz ve acımasız olmaktır. Devlet, insan üzerinde baskı kurarak onun doğallığını ve yaratıcılığı yok eder. Bu nedenle otoriteye dayalı bir düzenin ideal düzen olması mümkün değildir.
3. ANARŞİZM
İnsan üzerindeki tüm kısıtlama ve zorlamalar kaldırılmalı, otoritesiz ve devletsiz bir düzen kurulmalıdır. İnsanlar devlet olmadan daha adil ve mutlu yaşayabilirler. Bu nedenle ideal düzen olamaz. Bu akımın başlıca temsilcileri Proudhon, Stirner ve Bakunin’dir.
İlgili konu: Anarşizm
Derleyen: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf “Felsefeye Giriş” ve 3. Sınıf “Çağdaş Felsefe Tarihi” Dersi Ders Notları (Ömer YILDIRIM); Açık Öğretim Felsefe Ders Kitabı
İdeal bir devlet düzeninin mümkün olabileceğini söyleyip anarşizm sofizm ve nihilizmi nasıl yazabiliyorsun?
İdeal bir toplum düzeninin olabileceğini reddeden görüşler diyor. Mümkün olabileciği değil.
O zaman Nihilizm ve Anarşizmin farkı nedir? İkisi de devlete ve otoriteye karşı.
Basitçe görüldüğü gibi Nihilizm, “İnsanın doğasına uygun olan; güçlü, korkusuz ve acımasız olmaktır.” nedeniyle devletin varlığını ve mükemmeliğini koruyamayacağını, dolayısıyla da var olamayacağını öne sürer. Anarşizm ise “İnsanlar devlet olmadan daha adil ve mutlu yaşayabilirler.” görüşüne sarılır. Bu görüşlere paralel olarak görüldüğü gibi Nihilizim, devletin insanın doğasına karşı olduğundan ötürü dolaylı olarak var olamayacağını savunurken, Anarşizm ise devletin var olmayışının insanı daha mutlu ve adaletli yaşamaya iteceğini savunur. Devleti reddetme nedenleri farklı olan bu iki görüş, tam bu noktada farklı yönlere sapar.