Aydınlanma Çağı Felsefesi Tarihi
16. yüzyıldan 18. yüzyıla uzanan dönem boyunca Avrupa’da yaşanan burjuva devrimleri ve kapitalizmin üretim tarzı olarak gelişmesi, geleneksel toplumsal yapılarını darmadağın eder. Feodalitenin çözülmesi, topraksız kalan eski serflerin çalışmak üzere kentlere yığılmasına yol açar. Hiçbir […]
18. yüzyıla kadar bilimde özellikle de fizikte yaşanan gelişmeler evren ve yapısına ilişkin görüşleri kökten değişikliğe uğratır. Bu değişikliğin öbeğinde modern bilim anlayışının sonuçları bulunur. Aşağıda önemli aşamalarını belirteceğimiz bilimsel gelişmeler evreni hep “nasıl” sorusu […]
Aydınlanma, tarih dışı bir anlayış düşüncesine sahiptir ve bu da aydınlanmanın karakteristik özelliğini oluşturmaktadır. Aydınlanmada tipik olan şey; tarih bilincinin olmayışıdır. Aydınlanmada tarih bilincini ilk ortaya atan en önemli isim Hume’dur. Hume zaten İngiltere tarihini […]
İngiltere’de filozof olarak ortaya çıkan kişi David Ricordo’dur. Almanya’da ise en ünlü filozof Hegel’dir. Almanya’nın en ünlü filozofu olan Hegel sıradan bir öğretim üyesidir. Ricordo ise, ünlü bir ekonomi politikçi ama aynı zamanda da çok […]
Fransız aydınlanması İngiliz kaynaklıdır. Voltaire ve Montesquieu, her ikisi de İngiliz felsefesini Fransa’ya getirmişlerdir. Voltaire ve Montesquieu fikirleri ile Fransa’ya İngiliz deizmini, İngiliz Locke felsefesini ve tolerans düşüncesini aşılamaktadır. Voltaire’nin İngiltere üzerine mektupları bulunmaktadır. Aslında […]
Almanya’da aydınlanma yukarıdan aşağıya doğru olmuştur, çünkü aydınlanmaya, aydınlanma düşünürlerine ve düşüncesine ciddi bir tepki gelişmiştir. Bu ülkenin koşulları farklıdır ve bu ülkede reformasyon hareketleri ciddi karışıklıklara yol açmaktadır. Aynı zamanda bölgede Protestanlık hâkim mezheptir. […]
“Millet” ve “milliyetçilik” kavramlarının Batı dillerindeki karşılığı, Latince “natio” sözcüğünden türemiş “nation” ve “nationalism(e)”dir. Roma’da yabancıları adlandırmak için kullanılan “natio”, olumsuz ve küçük düşürücü bir anlama sahipti. Orta Çağ’da kullanılan “nation” sözcüğü ise bir anlam […]
Milliyetçilik veya ulusçuluk Fransız Devrimi’yle eşanlı olarak ortaya çıkan ve sonrasında hızla gelişen modern bir düşüncedir. Her ne kadar Fransız Devrimi tüm insanlığı ilgilendiren evrensel ideallerden söz etse de modern anlamıyla “ulus” kavramı ve “ulusçuluk” düşüncesi 1789’un bir […]
Aydınlanma felsefesinin dayandığı temel ilkeleri şu başlıklar altında özetleyebiliriz: 1. Bilim ve Doğa Bu iki kavram aydınlanma felsefesi içinde önemli bir yere sahiptir. Önceki iki asır boyunca gerçekleştirilen büyük keşiflerden sonra aydınlanma felsefesinin geliştiği on […]
Felsefenin dil ve edebiyatla olan ilişkisi, 18-19. yüzyıl felsefesini önemli ölçüde etkilemiştir. Düşüncelerin oluşturulması ve bunların aktarımı felsefenin dışına çıkmış, genel olarak sanatta özel olarak edebiyatta yeni anlatım yöntemleri kazanmıştır. Edebiyat, bir yandan düşünce alanını […]
2005'ten beri, Ömer YILDIRIM'dan... © www.felsefe.gen.tr