Felsefe hakkında her şey…

John Dewey ve Pragmatizm (Faydacılık)

28.11.2019

Dewey’ye göre, bir düşüncenin doğruluğu, o düşüncenin işe yararlılığına bağlıdır. Bir başka anlatımla eğer bir bilgi yararlıysa doğrudur, yararlı değilse doğru değildir. Dewey Pragmatizmin ve bilimsel yöntemin öğretilmesinin en etkili savunucularındandır. Ona göre gerçek bilgi bilimsel bilgidir ve doğa bilimlerinin yöntemiyle ulaşılmayan bilginin değeri yoktur. Eylemlerimize temel olacak bilgiyi yalnızca deney alanında aramamız gerekir. Dewey’ye göre dünyada hiçbir düşüncenin kendi başına değeri yoktur. Ona göre bir düşünce ancak başarılı sonuçları varsa doğrudur. Dewey, bilimsel yasa, kuram ve kavramları birer alet olarak gördüğü için, onun öğretisine enstrümantalizm (aletçilik, araççılık) de denir. Dewey’ye göre birer alet olan bilimsel yasa ve kuramlar, uygulamada bir işe yararsa iyi ve doğrudur.

Uygulamada bir işe yaramaz ya da bir farklılık yaratmaz ise yanlıştır. O bu tezini ormanda kaybolmuş bir insan benzetmesiyle açıklar. Kaybolan insan için bir tek gerçeklik vardır; ormanda kaybolması olayıdır. Amacı ise kaybolduğu ormandan sağ salim kurtulabilmek dolayısıyla da bu durumun yarattığı korku ve tedirginlikten kurtulmaktı r. Ormandan kurtulmak için oluşturduğu tüm kuramlar ve denemeler birer araçtır. Kaybolan adamın ormandan çıkış yolu ile ilgili planları, tahminleri uygulamada bir işe yarar ve kurtuluşu sağlarsa doğrudur.

Derleyen: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf “Felsefeye Giriş” ve 3. Sınıf “Çağdaş Felsefe Tarihi” Dersi Ders Notları (Ömer YILDIRIM); Açık Öğretim Felsefe Ders Kitabı

BİR YORUM YAZIN

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.

2005'ten beri çevrim içi felsefe yapıyoruz...