Friedrich Pollock, 22 Mayıs 1894 ila 16 Aralık 1970 tarihleri arasında yaşamış olan bir Alman sosyal bilimci ve filozoftur. Frankfurt am Main’daki Sosyal Araştırmalar Enstitüsü’nün kurucularından ve Frankfurt Okulu’nun neo-Marksist teorisyenlerinden birisidir.

Friedrich Pollock’un Hayatı

Friedrich Pollock, Freiburg im Breisgau’da bir deri fabrikası sahibinin çocuğu olarak dünyaya geldi. Pollock’un bir Yahudi olarak doğan babası yaşamının ilerleyen dönemlerinde Yahudilik’ten uzaklaştı ve oğlunu da buna göre yetiştirdi.

Pollock, 1911’den 1915’e kadar finans alanında eğitim gördü. Bu süre zarfında, ömür boyu arkadaş olarak kalacağı Max Horkheimer ile tanıştı. Daha sonra Frankfurt am Main’de ekonomi, sosyoloji ve felsefe okudu; burada Marx’ın teorileri üzerine doktora tezini tamamladı ve 1923’te doktorasını aldı.

Sosyal Araştırma Enstitüsü, 1923’te Pollock ve diğer bir Marksist filozof olan Felix Weil tarafından kuruldu. Weil, 1923’te bir hafta süren “Erste Marksistische Arbeitswoche”nin oluşturduğu başarısından ve yankıdan sonra, bu enstitüyü kurmak için harekete geçti. Weil’in amacı, farklı Marksizm okullarını bir araya getirmekti ve bu bağlamda György Lukács, Karl Korsch, Karl August Wittfogel ve Friedrich Pollock da bu enstitünün birer üyesi oldular.

Friedrich Pollock

Pollock 1927-1928’de, Ekim Devrimi’nin onuncu yıldönümü onuruna Sovyetler Birliği’ne gitti. Oradaki araştırmaları onu “Attempts at Planned Economy in the Soviet Union 1917–1927” isimli bilimsel çalışmaya yönlendirdi. Daha sonra Frankfurt Üniversitesinde öğretim görevlisi olarak görev aldı ve o zamanlar bir rahatsızlık geçiren Carl Grünberg’in yerine 1928-1930 yılları arasında enstitü müdürlüğü yaptı.

Friedrich Pollock, Nazilerin iktidarı ele geçirmesinden önce, Uluslararası Çalışma Örgütü’ndeki bağlantılarını Enstitü’nün Cenevre şubesini kurmak için kullanmıştı. Pollock ve Horkheimer, Nazilerin güçlenmesinin ardından 1933’te önce Cenevre’ye, ardından Londra, Paris ve son olarak New York’a gitmek zorunda kaldılar.

Pollock 1950’de nihayet Frankfurt’a dönmeyi başardı, Enstitünün yeniden kuruluşunda yer aldı ve yine müdürlük rolünü üstlendi. 1951’den 1958’e kadar Frankfurt Üniversitesinde ekonomi ve sosyoloji profesörüydü.

Pollock ve Horkheimer 1959’da Montagnola, Ticino, İsviçre’ye taşındılar; ancak Pollock 1963’e kadar Frankfurt Üniversitesinde fahri profesör olarak kalmaya devam etti.

Friedrich Pollock, 1970’de Montagnola’da yaşama veda etti.

Hazırlayan: Sosyolog Ömer Yıldırım
Kaynak: Ömer Yıldırım’ın kişisel ders notları