James Frederick Ferrier, Britanya’da Hegel sonrası ilk idealizm sistemini geliştiren on dokuzuncu yüzyıl ortalarında yaşamış İskoç bir metafizikçidir.

On dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısındaki İngiliz idealistlerinin aksine ne Kantçı ne de Hegelci olan James Frederick Ferrier bunun yerine, idealist metafiziğini büyük ölçüde Berkeley’i savunmak ve Thomas Reid’in sağduyu felsefesini eleştirmekle geliştirmiştir. Bu şekilde, Aydınlanma dönemi İskoçya felsefesi ile on dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısındaki İngiliz idealizminin gelişimi arasında bir geçiş simgesi olmuştur.

Ferrier aynı zamanda epistemoloji terimini İngilizce literatürde bilgi felsefesi olarak kullanan ilk filozoftur.

Onun metafiziğinin en kapsamlı ifadesi Institutes of Metaphysic adlı eserinde karşımıza çıkar. James Frederick Ferrier için epistemoloji esastır ve felsefenin başlangıç noktası olmalıdır.

Onun metafiziği, bilişin en küçük biriminin, bilişte mutlak olan süje-obje bileşimini kapsadığı varsayımına dayanır. Buradan, gerçekten var olanın mutlak olduğu sonucuna varan idealist bir ontoloji geliştirir: bir nesne ile birlik içinde olan bir benlik.

Onun felsefesinin temel özellikleri arasında öz bilincin önemi, noumena ya da kendinde şeylerin reddi ve cehalet teorisi yer alır.

James Frederick Ferrier kimdir?

James Frederick Ferrier 1808 yılında İskoçya’nın Edinburgh kentinde doğdu. Babası John Ferrier, Signet‘in yazarı olarak tanınan bir avukat, annesi ise Margaret Wilson’dı. Ailesi iyi ilişkiler içindeydi; amcası John Wilson (“Christopher North” olarak da bilinir) bir yazar ve Edinburgh Üniversitesinde ahlak felsefesi profesörüydü, teyzesi ise roman yazarı Susan Ferrier’di. Sir Walter Scott, James Hogg, William Wordsworth ve Thomas De Quincey gibi önemli isimler Ferrier ailesinin dostlarıydı.

Eğitimine Dumfriesshire’da Rahip Dr. Duncan’ın ailesiyle birlikte yaşadığı yerde başladı. Daha sonra Edinburgh Lisesine gitti ve ardından Greenwich’teki başka bir okula devam etti. James Frederick Ferrier on yedi yaşındayken, 1825’ten 1827’ye kadar iki akademik dönem boyunca Edinburgh Üniversitesine devam etti. Daha sonra 1828’de Oxford’a taşınarak Magdalen College’da lisans eğitimi aldı ve buradan 1831’de mezun oldu. Öğrencilik hayatı oldukça sıradan geçti ve hayatının ilerleyen dönemlerine kadar felsefe konusunda özel bir yatkınlık sergilemedi.

Mezun olduktan sonra Edinburgh’a dönen Ferrier burada kısa ömürlü bir hukuk kariyerine atıldı. Felsefeye olan ilgisi de bu dönemde gelişti. 1830’ların başında filozof Sir William Hamilton ile tanıştı ve Hamilton’un 1856’daki ölümüne kadar onunla birlikte felsefe çalıştı. Alman felsefesine artan ilgisinin bir göstergesi olarak James Frederick Ferrier 1834’te Almanya’ya gitti ve Heidelberg’de birkaç ay geçirdi; Alman idealistleri hakkındaki duyarlılığı, İskoçya’ya yanında Hegel’in bir fotoğrafı ve madalyonuyla dönmüş olmasından anlaşılmaktadır. 1837 yılında amcası “Christopher North”un kızı olan kuzeni Margaret Wilson ile evlendi. Anlatılanlara göre evlilikleri mutlu bir şekilde devam etti ve bu çift evlilikten beş çocuk sahibi oldu.

1830’ların sonlarında James Frederick Ferrier felsefe alanında makaleler yayınlamaya başladı ve bu onun daha sonraki akademik kariyerine zemin hazırladı. 1842’de ilk akademik pozisyonunu kazanarak Edinburgh’da sivil tarih profesörü oldu. 1844-1845’te filozof Hamilton’un hastalığı sırasında Edinburgh’daki Mantık ve Metafizik Kürsüsü‘nde onun yerine geçti. Daha sonra 1845’te ailesini St. Andrews’a taşıyan Ferrier, burada Ahlak Felsefesi ve Politik Ekonomi Profesörü oldu.

Kariyerinin geri kalanında St Andrews’da kaldı. St Andrews’da 1863 yılında öldü ve Edinburgh şehir merkezinde bulunan St Cuthbert’s Churchyard’a gömüldü.

Yazan: Sosyolog Ömer Yıldırım