Friedrich Waismann Kimdir?
Friedrich Waismann 21 Mart 1896 ila 4 Kasım 1959 arasında yaşamış Avusturyalı filozof, matematikçi ve dil bilimcidir. Waismann, mantıksal pozitivizm akımının öncülerinden birisi olarak kabul edilmektedir. Friedrich Waismann ayrıca Viyana Çevresi filozoflarından da birisidir.
Friedrich Waismann, Nazilerin Avusturya’yı işgal etmesinin ardından İngiltere’ye göç etmiş ve 1937’den 1939’a kadar buradaki Cambridge Üniversitesinde bilim felsefesi dersleri vermiş, ardından Oxford Üniversitesinde akademik kariyerini sürdürerek matematik felsefesi alanında doçent unvanını almıştır.
Friedrich Waismann, Moritz Schlick’in en yetenekli öğrencilerinden ve iş arkadaşlarından biriydi. Waismann, analitik felsefeye ve bilim felsefesine önemli ve bağımsız katkılarda bulundu. Bunların tam kapsamı, ancak yazılarının daha büyük kısmı incelenebildiği zaman ortaya çıktı. Ölümünden sonra yayımlanan eseri “The Principles of Linguistic Philosophy” ve daha önceki “Einführung in das mathematische Denken” (1936) adlı eseri, bilim camiasına yeni bir bakış açısı getirdi.
Waismann’ın felsefi konumuna ilişkin geç ortaya çıkan bu yeni anlayış, onun akıl hocası ve selefi Wittgenstein’ın gölgesinde bir şekilde haksız yere kaldığını düşündürdü. Birkaç kişinin aşina olduğu bir yaşamın ve çalışmanın sonucu olan yazılarının merkezinde nedensellik ve olasılık kavramları yer alıyordu.
Friedrich Waismann (solda) o dönemler öğrencisi olan Olaf Helmer ile Cambridge’de
Waismann aralıklı olarak 1927’den 1936’ya kadar Ludwig Wittgenstein ile matematik felsefesi ve dil felsefesi konuları hakkında kapsamlı çalışmalar yaptı. Waismann tarafından kaydedilen bu çalışmalar, “Ludwig Wittgenstein and the Vienna Circle”da 1979 senesinde yayınlandı. Viyana Çevresi’nin diğer üyeleri (Schlick, Rudolf Carnap ve Herbert Feigl dâhil) de Wittgenstein ile çalışmalar yaptı; ancak bu çalışmaların hiçbirisi Waismann’ın çalışmaları kadar kapsamlı olmadı.
Wittgenstein ve Waismann 1934’te bir kitap üzerinde birlikte çalışma yapmayı düşündüler; ancak onların felsefi yönelim farklılıkları bu planın suya düştü. Waismann, Wittgenstein’ı mantıksal pozitivizmin ampirik temelli açıklamalarını kasıtlı olarak engellemekle itham etti. Nihayetinde yalnızca Waismann tarafından yazıya dökülen bu projenin açıklama metinleri, 2003 yılında Gordon Baker tarafından yayınlandı.
