Francisco Suarez kimdir?
Francisco Suarez, 1548 ila 1617 tarihleri arasında yaşamış olan İspanyol teolog ve filozoftur. Skolastik felsefenin son büyük temsilcisi olarak kabul edilen Francisco Suarez, varlıklı bir hukukçunun oğludur.
Francisco Suarez, 5 Ocak 1548’de Granada’da doğdu. 1564’te Cizvit tarikatına girdi. Salamanca Üniversitesinde teoloji öğrenimi gördü. 1571’de Segovia’daki Cizvit kolejinde ders vermeye başladı ve kısa bir süre sonra papazlığa atandı. 1576-1580 arasında Valladolid Üniversitesinde, 1580-1585 arasında Roma’daki ve 1585-1593 arasında Alcalâ’daki Cizvit kolejlerinde tanrıbilim dersleri veren Francisco Suarez, İspanya Kralı II. Felipe tarafından Portekiz’deki Coimbra Üniversitesinin tanrıbilim kürsüsüne atandı. Tüm önemli kitaplarını, bu üniversitede ders verirken yayımladı. 1616’da emekliye ayrıldı.
Francisco Suarez’in yapıtları, kendisinden sonraki pek çok filozofu derinden etkilemeyi başarmış çalışmalardır. Schopenhauer, Suarez’in yapıtlarından birisi ve belki de en önemlisi olan Disputationes Metaphysicae (Metafizik Tartışmaları) için “Skolastisizmin gerçek bir giriş kitabıdır” demiştir. Bunun yanı sıra Leibniz de bu kitap için, çoğu insanın roman okuduğu rahatlıkla okunabilir olduğunu söylemektedir. Bu eserin 1597 yılında kaleme alındığı düşünülmektedir. Daha sonra Portekiz Cizvitleri tarafından yayımlanmıştır. 1590’da yazdığı De Deo Incarnato (İsa’nın Yeniden Vücud Bulması Hakkında) ile 1617’deki De Defensio Fidei (İmanın Savunması Hakkında) başlıklı çalışmaları da dile getirilmeye değer olan yapıtlarıdır.
Francisco Suarez (Fransisko Suarez okunur) Orta Çağ Felsefe Tarihi kitaplarının pek çoğunda yer almayan bir filozoftur. Bunun nedeni, felsefenin bölümlendirilmesinin, sadece kronolojik olarak yapılmasıdır. Oysa felsefe, süregiden (philosophia perennis) bir etkinlik biçimidir ve tarihçilerin yaptığı gibi kesin ayrımlarla biçimlendirilmiş bir felsefe tarihi okuması yapmak her zaman başarılı sonuçlar üretmeyecektir.
Bu konudaki en çarpıcı isimlerden biri olan Francisco Suarez, bakıldığında Descartes’ın (31 Mart 1596-11 Şubat 1650) yaşadığı döneme denk gelen bir ömür sürmüştür. Büyük bir ihtimalle Suarez, La şeche’de Descartes’la tanışmıştır. Ne var ki buna rağmen o bir Orta Çağ filozofudur. Bazı felsefe tarihi kitaplarında Renaissance (Rönesans) Skolastisizminin en önemli temsilcisi olarak tanıtılır. Buradan hareketle dile getirmek gerekir ki, Renaissance, temel olarak içinde çok önemli bir skolastik ağırlık taşımıştır ve o dönemi anlamak için ciddi Orta Çağ felsefesi okumalarına gereksinim duyulmalıdır.
Francisco Suarez, 5 Ocak 1548 tarihinde İspanya’nın Granada şehrinde dünyaya geldi. 16 Haziran 1564’de Cizvitlere katıldı ve Salamanca şehrinde 1565 ile 1570 yılları arasında felsefe ve ilahiyat eğitimi aldı. 1572’de hocalık yapmaya başladı ve sırasıyla Avila ve Segovia (1571), Valladolid (1576), Roma (Gregorianum) (1580-1585), Alcala (1582-1592), Salamanca (1592-1597) ve Coimbra (1597-1616)’da felsefe ve ilahiyat dersleri verdi. Yazılarından dolayı ders vermeye istediği kadar zaman ayıramayan Francisco Suarez 25 Eylül 1617’de Portekiz’in başkenti Lizbon’da öldü.
Granada, Endülüs bölgesinde yer alan bir şehirdir. 8. yüzyılın başlarından itibaren Müslüman idaresine geçen şehirde Müslüman, Yahudi ve Hristiyanların birlikte yaşamaları ve kültürel etkinlikleri dikkat çekiciydi. O dönemde Gırnata olarak da anılan şehir, bilindiği gibi 1492 yılında İspanya idaresine geçmiştir.
Cizvitler Hıristiyan dininin en etkili tarikatlarından biridir. 15 Ağustos 1534 yılında Ignatius Loyola tarafından kurulmuştur. Papaya bağlı olarak çalışan Cizvitler dünyanın her yerinde, dini faaliyetleri yanında özellikle eğitim ve sağlık alanında açtıkları veya destekledikleri okullar ve hastaneler ile ön planda.
Francisco Suarez’in yapıtları, kendisinden sonraki pek çok filozofu derinden etkilemeyi başarmış çalışmalardır. Sözgelimi Schopenhauer, Suarez’in yapıtlarından biri ve belki de en önemlisi olan Disputationes Metaphysicae (Metafizik Tartışmaları) için “Skolastisizmin gerçek bir giriş kitabıdır” demiştir. Bunun yanı sıra Leibniz de, bu kitap için, çoğu insanın roman okuduğu rahatlıkla okunabilir olduğunu söylemektedir (MAURER, 356). 1597 yılında kaleme alındığı düşünülmektedir. Daha sonra Portekiz Cizvitleri tarafından yayımlanmıştır. 1590’da yazdığı De Deo Incarnato (İsa’nın Yeniden Vücud Bulması Hakkında) ile 1617’deki De Defensio Fidei (İmanın Savunması Hakkında) başlıklı çalışmaları da dile getirilmeye değer olan yapıtlarıdır.
İLGİLİ KONULAR:
- Francisco Suarez’in doğal yasa anlayışı
- Francisco Suarez’in hukuk anlayışı
- Francisco Suarez’in varlık felsefesi anlayışı
- Francisco Suarez’in metafizik anlayışı
Hazırlayan: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: ORTAÇAĞ FELSEFESİ I, s. 153-155, T.C. ANADOLU ÜNİVERSİTESİ YAYINI NO: 2296 AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ YAYINI NO: 1293