Felsefe hakkında her şey…

Ernest Nagel Kimdir?

04.11.2019
1.073

Amerikalı filozof ve bilim adamıdır. Mantıksal pozitivizmin temsilcilerindendir.

Doğalcı tavrı savunmuş, ereksel ve nedensel açıklama biçimlerinin kaynağını araştırmıştır.

16 Kasım 1901’de Çekoslovakya’daki Nove Mesto’da doğmuştur. 1911’de ailesiyle Amerika’ya göçmüştür. 1919’da Amerika yurttaşlığına geçti. 1923’te City College’ı bitirdi. Columbia Üniversitesi’nde matematik ve felsefe okudu. 1925’te felsefe doktoru sanını kazandı. Burada profesör olarak görevini sürdürdü. 1967’de emekli oldu.

agel, kendisini eğitenler arasında bulunan, M.R. Cohen ve Dewey’den etkilenmiş, onların geliştirdiği doğalcılık akımını benimsemiştir. Başlıca ilgi alanı bilim felsefesi ve mantıktır. Bu alanda özellikle bilimsel açıklamanın doğası üzerinde durur. Toplum bilimleri ve biyolojideki açıklamaların doğa bilimlerindekinden bağımsız olup olmadığını ve bunların onaylanabilirlik düzeylerini inceler. Birbirlerine indirgenmez sayılan ereksel ve nedensel açıklamaların, gerçekte, varsayıma dayalı tümdengelimli (hypothetico-deductive) bir açıklamanın özel durumları olduğunu savunur. Ona göre, biyoloji uzmanlarının ereksel açıklamayı kullanması, etkili ve yararlı sonuçlar veriyorsa, sakıncasızdır. Ancak bunun, özde ayrı bir biçim değil, yarara göre, temel biçimin özel bir uygulaması olduğu da unutulmamalıdır. İnsan eylemini açıkladığı öne sürülen ussal neden (reason) ya da gerekçelerle verilen açıklamalar da kendi başlarına bağımsız bir tür oluşturmaz.

M. R. Cohen ile birlikte yazdığı An Introduction to Logic and Scientific Method (“Mantık ve Bilimsel Yönteme Giriş”) adlı kitapta, mantığın deney nesnelerinin genel yapısı ve genel ilişkilerini içeren doğalcı açıklamasına, sonraları, karşı çıkmıştır. Böyle bir açıklamanın mantık için önem taşıyan tutarlılığı dışta bırakacağım düşünen Nagel, düşünce yasalarının, bilimsel yaklaşımları yönlendiren bir ilke sağladığını öne sürer.

Doğalcılık ile bunun getirdiği Maddecilik’in ilişkisini saptamak amacıyla, anlıksal kavramların maddeci bir birim kavramına indirgenmesini yadsır. Ona göre anlıksal olaylar insan gövdesinin örgütleniş biçimine bağlı ve onun niteliklerinden biridir. Doğalcılık, ancak bu anlamda maddeci olmalıdır. Nagel, kuantum kuramının, felsefeyle ilgili sonuçlarını incelerken bunun, belirlenimcilik akımını yıkan bir yönü olmadığı görüşünü savunur.

Hazırlayan: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Ömer YILDIRIM’ın Kişisel Ders Notları. Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf “Felsefeye Giriş” ve 2., 3., 4. Sınıf “Felsefe Tarihi” Dersleri Ders Notları (Ömer YILDIRIM); Açık Öğretim Felsefe Ders Kitabı

BİR YORUM YAZIN

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.

2005'ten beri çevrim içi felsefe yapıyoruz...