Felsefe hakkında her şey…

Devim (Hareket) Nedir, Ne Demektir?

16.11.2019

Devimi varsaymak zorunluluğu ortaya çıkınca, bir ilk devindirici aramak zorunluluğu baş göstermiştir. Bu ilk fiskeyi vurana Anaxagoras nous, Aristoteles devinmeyen devindirici adını vermişlerdir. Daha sonra buna Tanrı denecektir. Antik Çağ’ın ilk düşüncelerinden 19. yüzyıla kadar devim, bir ‘yer değiştirme’den ibaret sayılmıştır.

Bu anlayışa göre cisimler birbirlerini bilardo topları gibi çarpma yoluyla devindirmektedirler. İlk fiske vurulduktan sonra bu bilardo oyunu sürüp gitmiştir. Yunan atomculuğuyla başlayan ve en yüksek felsefe olgunluğuna Dekartçılıkta bulan bu anlayışın bilimcisi Newton’dur. Bu devim anlayışı, mekanik bir devim anlayışıdır ve metafiziğin de bir hayli işine yaramıştır. Çünkü bu yer değiştirme deviminde, yeri değişenin kendisi değişmez. Gelişme yoktur, her şey nasıl yaratıldıysa öyle kalmaktadır.

Oysa mekanik devim, devimin sonsuz çeşitlerinden sadece bir tanesidir. Devimin evrensel gerçekliğini idealist anlamda ileri süren Hegel’den sonra tarihsel ve diyalektik özdekçilik öğretisi, devimi, özdeğin varlık biçimi ve bir özgüç olgusu olarak ortaya koymuştur. Einstein da özdeksiz devim ve devimsiz özdek olamayacağını tanıtlamıştır. Özdekçi diyalektik yöntem ”doğasal, toplumsal ve bilinçsel bütün olgu ve olayları devimleri içinde anlamak ve açıklamak yöntemidir. Buysa, bu olgu ve olayları ‘tarihsellik’leri içinde anlamak demektir. Her şeyin bir geçmişi, bir şimdisi ve bir de geleceği vardır; her şey doğar, gelişir ve ölür. Hiçbir şey geçmişinden ve geleceğinden koparılıp sadece şimdi’siyle açıklanamaz.

Devimin, niceliksel yanı ‘büyüme’ niteliksel yanı ‘gelişme’dir. Her şey önce nicelikçe çoğalır ve sonra sıçrayarak nitelik değiştirir. Özdek kendiliğinden devim demektir. Özdeksiz devim olamayacağı gibi, devimsiz özdek de olmaz. Devim deyimi, özdeğin kendiliği olarak, yer değiştirmeden düşünceye kadar bütün değişme süreçlerini dile getirir. Evrende her şey devimsel ve dolayısıyla değişkendir. Doğan, gelişen ve ölen her şey(ki evrende bu süreci izlemeyen hiçbir şey yoktur) devimlidir. Devim, özdeğin sonsuz çeşitliliğine uygun olarak sonsuz biçimlerde gerçekleşir. Isı, ışık, elektrik dalgaları, biyolojik ve fizyolojik süreçler, kimyasal süreçler,, nükleer süreçler ve daha sonsuzca başkaları hep devim biçimleridir, devim, özdekle birlikte yeni biçimler alacaktır.

BİR YORUM YAZIN

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.

2005'ten beri çevrim içi felsefe yapıyoruz...