Aedesius

Aedesius (ö. 355), Yeni Platoncu felsefe okulunun takipçisi olan bir filozof ve mistiktir. Bugün ülkemizin sınırlarında bulunan Kapadokya’da, varlıklı bir ailenin çocuğu olan dünyaya gelen Aedesius daha sonra Suriye’ye yerleşmiş ve burada Iamblichos’tan dersler almıştır.

Aedesius‘un felsefi öğretisi Platonculuk ile eklektisizm arasında bir yerde durur ve teürji ve büyüyle bağlantılı bazı hususlarda Iamblichos’tan ayrılır.

Aedesius, başlıca ilgi alanları teürji ve çok tanrıcılığın yeniden canlandırılması olan Bergama Felsefe Okulu’nun kurucusudur. Bu okulda Maximus, Chrysanthius, Priscus ve Eusebius Myndius’un öğretmenliği yapmıştır.

Eserlerinden hiçbiri günümüze ulaşmayan Aedesius‘un, 4. yüzyıl Yunan sofist ve tarihçisi Eunapius tarafından kaleme alınan Sofistlerin Yaşamları isimli bir biyografi derlemesinde yer alan bir biyografisi vardır.

Suriye Okulu Iamblichus’un ölümünden sonra dağılmış ve Aedesius‘un Konstantin korkusuyla doktrinlerini değiştirdiği ve kehanetlere yöneldiği anlaşılmaktadır. Altı mısralık bir kehanet onun tek sığınağı olarak pastoral bir yaşamı tercih ettiğini gösteriyordu, ancak öğrencileri belki de korkularını mecazi bir yorumla yumuşatarak onu öğretilerine geri dönmeye ikna etmişlerdi.

Julian imparatorluk makamına geçtikten sonra Aedesius‘u derslerine devam etmesi için davet etmiş, ancak Aedesius’un azalan ömrü bu görevi yerine getirmeye yetmeyince, en bilgili öğrencilerinden ikisi, Chrysanthius ve Eusebius, kendi arzusuyla onun yerini almak üzere görevlendirilmişlerdi. Aedesius‘un Bergama Okulu’ndaki meslektaşlarından ve yoldaşlarından biri de dönemin en ünlü kadınlarından birisi olan Sosipatra’ydı.

Yazan: Sosyolog Ömer Yıldırım