Felsefe hakkında her şey…

Bir Siyasal Yorumcu Olarak Pareto

15.05.2020

Pareto’nun hayatı 1889’da tamamen değişir: annesi ölür, ilk evliliğini yapar ve özel bir danışmanlık görevi için düzenli işini bırakır. Bu sayede gazeteler ve dergilere siyasal yorumlar yazmak için kendine daha fazla zaman ayırabilir. Sonraki birkaç yıl içerisinde çok az çalışarak yaklaşık 160 makale yazar.

Pareto bilimin yöntemleri ve hedeflerinin ne olması gerektiğini kavramıştır fakat o dönemde sosyal bilimlerin henüz pak az gelişmiş bir alan olduğunu hatırdan çıkarmamak gerekir. Dolayısıyla, Pareto’nun bu dönemde yazdığı makaleler gelişkin sosyal bilim çalışmalarından ziyade kavrayışlı dergi yazılarından oluşur.

Yine de bu evre onun bir sosyolog olarak gelişimi açısından büyük öneme sahiptir zira Pareto ortada başvurulabilecek gelişmiş bir sosyal bilimler literatürü olmadan tek başına toplumsal dünyanın en önemli özelliklerini ortaya çıkarmak zorundaydı. Pareto’nun daha sonraki sosyolojisinin ana malzemeleri -ekonomik çıkarlar, siyasal güç, sosyal hareketlilik, eşitsizlik ve duygular- dergi yorumları yazdığı dönemde ortaya çıkmaya başlamıştır.

Pareto’nun bu dönemdeki çalışmalarının çoğu oldukça polemik bir üsluba sahipti. Serbest ticareti açıkça savunuyordu ve hükümetin ekonomiye müdahalesine karşıydı. Ona göre hükümetin müdahale biçimleri, örneğin koruma tarifeleri, sağlanan tekel hakları ve şirketleri korumak için verilen sübvansiyon ve borçlar zenginlerin çıkarlarını geliştirirken, verimsiz uygulamaları destekleyerek ve ülkeyi modernizasyondan uzaklaştırarak genel refahı zayıflatmaktaydı. En eleştirel gözlemlerden biri, hükümetlerin büyük şirketlere özel destek sağlama eğiliminde olduklarıdır. Pareto silahlanmaya ve sömürgeci genişlemeye her zaman karşıydı.

Pareto, kademeli olarak, toplumu anlamak için temel önemdeki toplumsal ve yapısal dinamikleri belirlemeye başlar ve bu konuyla uzun süre meşgul olur ancak 1890’ların başlarında bazı süreçlerin önemini kabul etmeye başlar:

  1. Güçlü ekonomik lobiler çıkarlarını siyasal seçkinler üzerinde zenginlerin yararına müdahale etmeleri için baskıda bulunarak artırırlar.
  2. Siyasal seçkinler konumlarını seçkin olmayan sınıflardan seçkinlere servet aktarımı sayesinde pekiştirirler.
  3. Ekonomik ve siyasal seçkinler bir yandan kendi etkinliklerini meşrulaştırmak için ideolojiler yaratırken, öte yandan ittifaklarını sürdürebilmek için kitlelere bazı menfaatler sunarlar.
  4. Bazı noktalarda, seçkinler güçlerini ve seçkin olmayanları kontrol kapasitelerini yitirir, radikal bir değişime yol açan süreçleri harekete geçirirler.

Mühendisken bir bilimsel araştırma yaklaşımı benimseyen ve sanayi yöneticisiyken sosyal sistemlerin karşılıklı bağımlı yanlarına odaklanmaya başlayan Pareto, siyasal yorumculuk döneminde de bir toplum teorisinin ana malzemelerini oluşturur. Fakat söz konusu görüşleri bir sosyal bilimler teorisi içinde bir araya getirme görevi henüz tamamlanmış değildir.

BİR YORUM YAZIN

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.

2005'ten beri çevrim içi felsefe yapıyoruz...