Felsefi Okuma ve Yazma Yöntemleri
Felsefe uğraşısı, kişinin herhangi bir konuda fikir ve düşüncelerini kendi için açık kılmasıyla başlar. Bu açık kılmayla sorun bilincini oluşturur, yani refleksiyon yapmanın düşüncelerini ne denli geliştirdiğini kavrar.
Bir fikrin anlaşılması, değerlendirilmesi, felsefi bir içerik kazandırılması, yeni bir fikrin oluşturulması veya yeniden kurgulanması ve ifadesi gibi temel aşamalar “felsefe yapmak” olarak değerlendirilebilir. Felsefe yapmanın en etkili yolu, felsefi okuryazarlık becerisini geliştirmektir.
Felsefi okuryazarlık; felsefenin temel terim ve bakış açılarıyla ilgili yeterli donanımı gerektirir. Felsefe okuru olmak, metinleri felsefi bir ilgiyle anlamaya yönelmekle başlar. Öncelikle metinde işlenen problem veya problemlerin ne olduğu, hangi kavram ve terimlerin geçtiği, bunların metin bağlamında hangi anlamlarda kullanıldığı araştırılır. Daha sonra problemi geliştiren fikir, argüman, eleştiri ve bunlar arasındaki geçişler belirlenir.
Metnin örgüsündeki temel anlam, çoğunlukla onu okuyanın bakış açısıyla yeniden yorumlanır ve değerlendirilir. Felsefe metinlerinin okunma biçimi çoğul okumaya izin verir. Yani her okuyucu için hatta aynı okuyucu için bile farklı açılardan okunup yorumlanabilir. Bu açıdan felsefi okurluk, aynı zamanda felsefi yazarlığın ilk adımıdır.
Felsefi metin yazmaya girişmek için sadece okumak yetmez, okunanlar üzerinde kişisel görüş geliştirmiş olmak da gerektirir. Felsefi metin yazımı sırasında ifadelerin tutarlı, özgün ve sistematik olmasına özen gösterilmelidir. Yazıyla insan, metin okumada edindiği bilgi ve deneyimlerini bütüncül bir şekilde görünür hâle getirir.
Bu başlıkta sizlerden felsefi metinlerin analizlerini yapmanız istenecektir. Felsefi bir metni analiz edebilmek için metinde geçen kavram, felsefi problem, bakış açısı ve fikirlerin güncel sorunların çözümünde nasıl bir etkisinin olduğunu tespit etmeniz gerekecektir.
FELSEFİ OKUMA ve YAZMAYLA İLGİLİ KONU BAŞLIKLARI
- Felsefi metin nedir, nasıl yazılır?
- Alternatif görüş geliştirme nasıl yapılır?
- Felsefi deneme nedir, nasıl yazılır?
Kaynak: Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf “Felsefeye Giriş” ve “Sosyolojiye Giriş” Dersleri Ders Notları (Ömer YILDIRIM); Diğer Ders Notları (Ömer YILDIRIM), MEB Felsefe Ders Kitabı, Açık Öğretim Ders Kitabı