Beyin Temelli Öğrenme Nedir?
Öğrenme beynin bir fonksiyonu olarak yaşam için kasıtlı biyolojik bir süreçtir. Öğrenme organizmanın çevresine bir tepkisidir. Aslında öğrenme, dentrit dallarının ve yeni sinapsislerin oluşumudur.
Öğrenme beyinde bulunan iki nöronun iletişimi-mesaj alışverişi sonucu gerçekleşir. Nöronların ucunda bulunan ve dentrit olarak adlandırılan dallar bilgiyi toplarlar. Beynin devamlı olarak çevresinde olup bitenleri öğrenmek istediğinden dentritler sürekli olarak bilgiyi tararlar. Bir sinaps hücreler arası bir boşluktur. Bir sinaps akson aracılığıyla nöronlar arası görünmeyen bir köprü gibi mesajın transferini sağlar. Nöronlar süreli ve tekrarlanarak birbirleri ile iletişim kurduklarında, nöron bir ağ demeti oluşturur. Fizyolojik olarak beynin genetik yapısı, çevresindekilerle yararlı bağlantılar kurarak örüntü ve anlam için araştırır.
Beyin Temelli Öğrenme Kuramı’na göre öğrenme, sadece bilişsel ya da davranışçı olarak gerçekleşmez; aksine bunların bir bütünüyle gerçekleşebilir. Psikomotor davranışları sergileyen bir öğrenci bilişsel olarak da zihnini işletebilir. Buradan da beynin birden fazla işlevi aynı anda gerçekleştirebildiğini söylenebilir. Beyin paralel bir işlemci gibi çalışır. Aynı zamanda bu paralel bir işlemci gibi çalışırken anlamlı ve anlamsız olan da anlamı ve anlamsız diye adlandırarak tanımlar, değerlendirir ve bir karara varır. Bu arada içsel ve dışsal sinyaller alan canlı organizmalar tüm ihtimal, ilişki süreç, ortam ve de bağlamı değerlendirip birbiriyle ilişkisi olan her şeyi ya da şartlı ve şartsız uyaranları bir araya getirerek uyaranın şiddetine, tekrarına, etkisine, gereksinimi karşılayıp karşılamadığı gibi durumlara öğrenme gerçekleşir.
Beyin Temelli Öğretim, beynin öğrenme sistemlerini öne çıkaran eğitimdir. Beynin nasıl aldığını, işlediğini, yorumladığını, bağlantı kurduğunu depoladığını (bağlantı kurma, kodlama, matrisleri yapılandırma gibi) ve mesajları hatırladığını dikkate alan öğretimdir. Beyin Temelli Öğrenme, öğretime gelişimsel ve sosyo-kültürel açıdan bakan, insan beyninin yapısı ve fonksiyonları üzerine temellendirilmiş bütüncül bir yaklaşımdır. Beyin Temelli Öğrenme bize takip edeceğimiz bir tarif veya harita sunmaz. Fakat bizi karar verme aşamasında beynimizin yapısını düşünmeye iter. Beynimiz hakkında bildiklerimiz sayesinde de daha iyi kararlar verebilir, daha çok öğrenciye daha sık ulaşabiliriz. Yani kısaca Beyin Temelli Öğrenme zihnimizdeki beyinle öğrenmedir.
Beyin temelli öğrenme; öğrenenler için, hayatla iç içe zengin ve uygun tecrübelerin tasarlanması ve uygulanması, öğrenci tecrübelerinin anlamın özünü kavrayacak şekilde işleyişinin sağlanmasıdır. Beyin Temelli Öğrenme’nin ögeleri olan rahatlatılmış uyanıklık, derinlemesine daldırma ve aktif süreçleme öğrenmenin anlamlı ve kalıcı olmasını sağlayan etmenlerdir.
Kaynak: ATA-AÖF, EĞİTİM FELSEFESİ, Yrd. Doç. Dr. Tugay TUTKUN
