Robert K. Merton Kimdir?
Robert King Merton 4 Temmuz 1910 ila 23 Şubat 2003 tarihleri arasında yaşamış Amerikalı sosyologdur.
Robert K. Merton, 1910 yılında ABD’de (Philadelphia) Doğu Avrupa’dan gelen göçmen bir ailenin oğlu olarak dünyaya gelmiştir.
Oldukça yoksul bir ailede büyüyen Merton, burs kazanarak Temple Üniversitesinde eğitim almış, Harvard Üniversitesinde Parsons ve Sorokin’in öğrencisi olmuştur. Harvard ve Tulane üniversitelerinde ders vermiş, 1941 yılında Columbia Üniversitesine geçmiş ve 1979’da emekli olana dek bu üniversitede ders vermeye devam etmiştir.
Sosyolog Harriet Zuckerman ile evliliği dahil iki kere evlenen Merton’un ilk evliliğinden 1997 Nobel Ekonomi Ödülü sahibi sahibi Robert C. Merton ve iki kızı olmuştur.
Parsons’ın öğrencisi olan Robert Merton yapısal işlevselciliğin en önemli kuramcılardan biri olarak kabul edilir. Merton yapısalcılığın bazı yönlerini eleştirmekle birlikte bu yaklaşıma önemli katkılar da sağlamıştır. Yapısalcılığa yaptığı katkıların yanı sıra, daha sonra bilgi sosyolojisi alanına dönüşen bilim sosyolojisinin kurucusu olarak kabul edilmektedir. Merton, 2003 yılında New York’ta hayata veda etmiştir.
Merton kültürel yapı ve toplumsal yapı ayrımını getirmiştir. Kültürel yapı belli bir toplum ya da grup üyelerinin ortak davranışını yöneten, örgütlenmiş bir seri normatif değerlerdir. Toplumsal yapı ise toplumun ya da grubun üyelerinin çeşitli şekillerde içinde bulundukları örgütlenmiş bir dizi toplumsal ilişkilerdir. Bu yapı aynı zamansa yapı kavramının insanların yaşamlarındaki davranışlarının nedenini anlamaya yönelik bir araç olduğunu da ortaya koymaktadır.
Kariyerinin önemli bir kesimini Colombia Üniversitesinde eğitmen olarak geçirip profesör unvanıyla tamamlayan Robert King Merton kendini doğrulayan kehanet, rol modeli ve kastedilmeyen sonuçlar gibi terimleri sosyoloji literatüre kazandırmıştır. Merton ABD Ulusal Bilimler Akademisine seçilen ilk sosyologlardan biri ve aynı zamanda American Philosophical Society ve kendisini Parsons ödülüyle ödüllendiren American Academy of Arts and Sciences’in de üyesidir.
Konu başlıkları
- Merton’ın İşlevselcilik Anlayışı
- Bilim Sosyolojisi nedir?
- Orta Boy Kuramlar
- Açık İşlev, Gizil İşlev ve Net Denge
- Anomi ve Sapma
Hazırlayan: Sosyolog Ömer Yıldırım
