Toplumsal Kurumlar
Toplumsal kurum, toplumsal normlar tarafından sürekli olarak tekrarlanan, onaylanan, sürdürülen, toplumun yerleşik görünümlerini yansı tan ve toplumsal olarak örgütlenmiş olan toplumsal davranış kalıplarıdır (Abercrombie vd.2006:200,361; Marshall, 1999:438).
Bu kalıplar, bir toplumda önemli kabul edilen amaçlara nasıl ulaşılacağına ilişkin düşüncelerden meydana gelen bir düzeni içerir. Bir başka şekilde tanımlayacak olursak toplumsal kurum, “toplumun yapısı ve temel değerlerinin korunması bakımından zorunlu sayılan, nispeten sürekli kurallar topluluğudur” (Özkalp, 2007:13). Sosyal uygulamaların kurum hâline gelmeye yetecek kadar düzenli ve sürekli hâle gelmesi sürecine kurumsallaşma denir (Johnson, 2000:157).
Çoğu toplumun merkezinde aile, din, ekonomi, eğitim, sağlık ve siyaset kurumları, farklı biçimlerde de olsa bulunur. Kurumları somut görünümlerinden ayırmak önemlidir. Örneğin bir hükümet siyaset kurumuna ya da tek bir aile genel anlamda aile kurumuna denk değildir. Bir aile, toplumun bir kurum olarak aileyi şekillendirme tarzından etkilenir, ama günlük yaşamda o toplumdaki aile kurumunun yapısal özelliklerinden bazılarını göstermeyebilir. Toplumsal yaşamın birçok yönü gibi, toplumsal kurumlar bu kurumlara katılan bireylerin dışındadır ama aynı zamanda bu katılım kurumun kendisini de biçimlendirir (Johnson 2000:157).
Toplumsal kurum, dar anlamdaki kurum kavramıyla karıştırılmamalıdır. Örneğin hastane bir kurumdur, Çapa Tıp Fakültesi Hastanesi de bir kurumdur. Sağlık ocakları veya dispanserler de birer kurumdur. Sağlıkla ilgili kurumların bütünü ise bir toplumsal kurum olan sağlık kurumunu oluşturur.
Toplumsal kurumlar belli ihtiyaçları karşılamak için doğmuşlardır. Bu ihtiyaçlar kurumların amaçlarını belirler. “Grup hayatına katılan kişilere kurumlar ne yapar?” sorusu kurumların görevlerini belirlemek bakımından önem arz eder.
Aslında bir kurumun nesnesi, amacı ve hedefi ile grubunkiler aynıdır. Mesela ekonomik, dinî ve siyasi gruplar, ekonomik, dinî ve siyasi amaçları gerçekleştirmek için vardır. Bu nedenle toplumsal grubun temel işlevi kendine özgü toplumsal kurumları oluşturmaktır. Toplumsal kurumların işlevlerini olumlu ve olumsuz olmak üzere ikiye ayırmak mümkündür.
