Michael Dummett Sandroyd School ve Winchester College‘da eğitim görmüş ve 1943’ten 1947’ye kadar silahlı kuvvetlerde görev yapmıştır.

Winchester’da Anglikan Kilisesi geleneklerine göre eğitim görmesine rağmen 13 yaşına geldiğinde kendisini ateist olarak tanımlamıştır. 1944 yılında Roma Katolik Kilisesi’ne kabul edilmiştir ve sonraki yaşamını Katolik olarak sürdürmüştür.

Askerlik görevinin ardından Oxford’daki Christ Church College‘da eğitim gören Michael Dummett 1950 yılında Felsefe, Siyaset ve Ekonomi bölümünden birincilikle mezun olduktan sonra All Souls College‘dan burs kazanmıştır. All Souls bursu belki de Oxford mezunlarına açık olan en büyük akademik ödüldür ve ders verme ya da belirli bir süre içinde doktora tezi hazırlama zorunluluğunun getirdiği baskıdan uzak bir şekilde araştırma yapmak için ideal bir fırsat sunar.

Dummett, 1950’den 1951’e kadar Birmingham Üniversitesinde Felsefe Yardımcı Öğretim Görevlisi olarak çalışmıştır. Oxford’da 1962’den 1974’e kadar Matematik Felsefesi Okutmanı olarak görev yapmıştır.

Michael Dummett kendi kuşağının en etkili İngiliz filozoflarından birisidir. Felsefi ünü kısmen analitik felsefe tarihi çalışmalarına, kısmen de mantık, dil, matematik ve metafiziğin felsefi çalışmalarına yaptığı katkılara dayanmaktadır.

Michael Dummett

Michael Dummett’in çalışmaları

Dummett‘in analitik felsefe tarihi çalışmaları ile bu alana yaptığı kişisel katkılar arasında yakın bir bağ vardır. Kendi çalışmalarının çoğu, analitik filozoflarca takip edilmesi gereken gündemi belirlediğini düşündüğü diğer önemli düşünürlere bir katkı olarak anlaşılabilir. Onun çalışmalarından herhangi birini anlamak için Wittgenstein, sezgiciler ve özellikle Gottlob Frege’nin onun için taşıdığı önemi anlamak gerekir.

Tarihsel çalışmaları arasında, Gottlob Frege üzerine yaptığı yorumlar olağanüstü bir öneme sahiptir. Frege öncelikle bir matematikçiydi ve Dummett Frege’nin matematik felsefesine ilişkin bir kitap yazmıştır. Michael Dummett, analitik felsefenin Frege’nin düşünceyi araştırmanın doğru yolunun dili incelemek olduğu anlayışına dayandığını ileri sürmüştür. Ona göre Frege realist bir semantik kuram benimsemiştir. Bu tür bir teoriye göre, her cümle ve dolayısıyla ifade edebildiğimiz her düşünce, hangisinin doğru olduğunu anlamak için herhangi bir aracımız olmasa da kesin olarak ya doğrudur ya da yanlıştır.

Michael Dummett‘in yaptığı belki de en önemli çalışma, bir cümleyi anlamanın, o cümlenin lehinde ya da aleyhinde delil sayılabilecek şeyleri fark edebilmekten geçtiği fikrine dayanan anti-realizm akımını geliştirmesidir.

Anti-realizme göre, her bildirme tümcesinin doğru ya da yanlış olduğuna dair bir kesinlik yoktur. Dolayısıyla Michael Dummett realist ve anti-realist birbirine rakip mantık sistemlerini desteklemektedir. Dummett, realistler ve anti-realistler arasında, her biri farklı bir dil türüyle ilgilenen bir dizi bağımsız argüman üzerinden düşünmemiz gerektiğini savunur; yani bir kişi aritmetik konusunda anti-realist olabilirken, örneğin tarih konusunda realist olabilir.

Michael Dummett‘in ana felsefi projesi, dil felsefesinin bu tür metafizik tartışmalara kesin bir çözüm getirebileceğini göstermektir. Realizm ve anti-realizm üzerine yaptığı çalışmalar matematik felsefesi, mantık felsefesi, dil felsefesi ve metafizik alanlarının tümünü kapsamaktadır.

Yazan: Sosyolog Ömer Yıldırım