Fransız filozof Jean-Luc Nancy yirmiden fazla kitap ve yüzlerce makale yazmış ya da çeşitli akademik yayınlara, kataloglara ve dergilere katkıda bulunmuştur. Felsefi yelpazesi On Kawara’dan Heidegger’e, dünyanın anlamı ve Hristiyanlığın yapısökümünden Schlegel kardeşlerin Jena romantiklerine kadar çok geniştir.

Jean-Luc Nancy; Jacques Derrida, Georges Bataille ve Martin Heidegger gibi filozoflardan etkilenmiştir. Aynı zamanda toplumsal sorunlar üzerine bir çalışma ve Bataille üzerine bir yorum olan La communauté désoeuvrée ile tanınmıştır.

Heidegger, Kant, Hegel ve Descartes üzerine de kitaplar yayımlayan Jean-Luc Nancy‘nin çalışmalarındaki ana temalardan biri, çağdaş toplumda birlikte var olma sorunudur. Jean-Luc Nancy, Être singulier pluriel adlı kitabında, bu ‘biz’i tözsel ve tekil bir kimliğe dönüştürmeden nasıl hâlâ bir ‘biz’den ya da çoğulluktan söz edebileceğimiz sorusuyla ilgilenir. Bugün bir ‘biz’den söz edebilmenin koşullarının neler olduğunu sorgulamıştır.

Jean-Luc Nancy

Jean-Luc Nancy 26 Temmuz 1940’ta Fransa’da Bordeaux yakınlarındaki Caudéran’da doğdu. Jean-Luc Nancy‘nin tam olarak ne zaman filozof olarak kabul gördüğünü tespit etmek zordur, ancak ilk felsefi ilgilerinin gençlik yıllarında Bergerac’ın Katolik ortamında ortaya çıkmaya başladığı açıktır.

Jean-Luc Nancy, 1962’de Paris’te felsefe yüksek lisansını tamamladıktan kısa bir süre sonra felsefi metinler yazmaya başladı. Karl Marx, Immanuel Kant, Friedrich Nietzsche ve André Breton gibi yazarlar üzerine yayınlar çıkardı. Farklı düşünürlerle kurduğu bu ilişki, çok yönlülüğüyle ünlenen sonraki çalışmalarının da karakteristik özelliği haline geldi.

Paris’te felsefe eğitimi aldıktan ve Colmar’da kısa bir süre öğretmenlik yapan Jean-Luc Nancy, 1968’de Strasbourg’daki Institut de Philosophie‘de asistan oldu; yaşamını ve çalışmalarını Strasbourg’da sürdürdü. 1973 yılında Paul Ricoeur’ün gözetiminde Kant üzerine yazdığı tezle doktorasını tamamladı. Kısa bir süre sonra, Strazburg’da bulunan Université des Sciences Humaines‘de ‘maître de conférences’ oldu.

Jean-Luc Nancy 1987 yılında Toulouse’da jürinin övgüleriyle docteur d’état (devlet doktoru) seçildi. Kant, Schelling ve Heidegger’in çalışmalarında özgürlük konusunu ele alan doktora tezi 1988 yılında L’expérience de la liberté (Özgürlük Deneyimi) adıyla yayımlandı. Danışmanı Gérard Granel’di ve jüri üyeleri arasında Jacques Derrida ve Jean-François Lyotard da vardı.

Yetmişli ve seksenli yıllarda Berlin’deki Freie Üniversitesinden Kaliforniya Üniversitesine kadar çok çeşitli üniversitelerde misafir öğretim görevlisi olarak bulundu. Felsefe profesörü olarak Fransız Dış İşleri Bakanlığı’nın özellikle Doğu Avrupa, İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri ile ilgili kültür delegasyonlarında yer aldı. Giderek genişleyen yayın yelpazesiyle birlikte bu durum Jean-Luc Nancy‘ye uluslararası bir ün kazandırmaya başladı. Çalışmalarının hızla çeşitli dillere çevrilmesi ününü daha da arttırdı (Nancy ana dilinin yanı sıra Almanca, İtalyanca ve İngilizceye de hâkimdi).

Bu hareketlilik seksenli yılların sonunda ağır bir hastalığa yakalandığında aniden sona erdi. Kalp nakli olmak zorunda kaldı (Derrida, Nancy üzerine yakın zamanda yayımlanan kitabı Le Toucher‘da bundan bahsediyor) ve iyileşmesi kanserle uzun süreli mücadelesi nedeniyle sekteye uğradı. Bu hastalıklar onun kariyerine damgasını vurdu. Tamamen zorunluluktan, doksanlı yılların başında tüm derslerine son verdi ve katıldığı neredeyse tüm komisyonların üyeliğini bıraktı. Daha sonra çalışmalarının çoğuna yeniden başladı. Jean-Luc Nancy‘nin, yaşadığı bütün sorunlar arasında yazmayı ve yayınlamayı hiç bırakmamış olması şaşırtıcıdır.

Çoğu sosyal ve politik felsefi konularla ilgili olan temel eserlerinin büyük bir kısmı doksanlı yıllarda yayımlandı ve hatta hastalığı üzerine bir yazı da kaleme aldı. Bu metin 2000 yılında L’intrus: the intruder adıyla kitap olarak yayımlandı.

Yazan: Sosyolog Ömer Yıldırım