Felsefe hakkında her şey…

Francis Herbert Bradley Kimdir?

18.05.2021
1.668
Francis Herbert Bradley Kimdir?

Francis Herbert Bradley, 1846 ila 1924 yılları arasında yaşamış olan İngiliz idealist filozoftur. Bradley, İngiliz idealistlerinin en ünlü, en özgün ve felsefi açıdan en etkili ismidir.

Francis Herbert Bradley ayrıca 19. yüzyılın en önemli İngiliz metafizikçisidir. Bradley metafiziği Aristotelesçi bir biçimde, “ilk ilkelere ya da nihai doğruluklara ilişkin inceleme ya da evreni basit bir biçimde parça parça veya fragmentlerle değil, fakat her nasılsa bir bütün olarak kavrama çabası” olarak tanımlamıştır.

İngiliz filozoflarının genelde metafizikten sakınan bir eğilim sergiledikleri ve konularına pragmatik yaklaşımlarıyla dikkat çektikleri durumda Francis Herbert Bradley, düşünceleri itibarıyla farklı bir yer tutmaktadır. O önemli bir metafizikçidir. Bradley’nin metafizik sistemini sunduğu en önemli eseri 1893’te yayımlanıp büyük başarı kazanmış “Görünüş ve Gerçeklik” (Appearence and Reality) adlı eseridir ve bu eser İngiliz felsefesinde mutlak idealizmin en önemli ifadesi olarak kabul edildiği gibi geleneksel tarzdaki metafiziğin de son örneği olarak düşünülür.

Francis Herbert Bradley

Francis Herbert Bradley

Bu çalışmada Bradley’nin metafizik sisteminin temel kavram ve problemleri bütünlüklü bir biçimde değerlendirilmektedir.

Oxford, Merton Koleji’nden 1870’te bir burs alan Bradley, kısa süre sonra onu hayatının geri kalanında yarı hasta olarak yaşamaya mecbur kılacak bir böbrek hastalığına yakalandı. Francis Herbert Bradley üniversiteden aldığı burs anlaşılması güç ve zorlu ödevler dayatmadığından ve hiç evlenmediğinden hayatının büyük bir bölümünü yazmaya adayabildi. Bu çalışmaları sonucu Bradley, İngiliz Liyakat Nişanı’na layık görülen ilk filozof oldu.

Bradley, ilk çalışmalarında, John Stuart Mill gibi İngiliz düşünürlerinin ampirist teorilerine yönelik artan eleştirilere katıldı ve bu eleştirileri dile getirirken ağırlıklı olarak Hegel’in fikirlerinden yararlandı.

Bradley’in ilk büyük eseri olan “Ethical Studies” (1876), Mill’in etik davranışın temeli olarak gördüğü maksimum insan mutluluğunu teşvik eden utilitarizm doktrininde görünen kafa karışıklıklarını açığa çıkarmaya çalıştı.

Kaynak: E. Koç, “Francis Herbert Bradley,” In METAFİZİK/Filozofların Metafizik Sistemleri , Bursa: Sentez Nesriyat, 2019, pp.507-526.

BİR YORUM YAZIN

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.

2005'ten beri çevrim içi felsefe yapıyoruz...