Felsefe hakkında her şey…

Felsefi Metin Nedir, Felsefi Metin Nasıl Yazılır?

02.11.2019
Felsefi Metin Nedir, Felsefi Metin Nasıl Yazılır?

Herhangi bir ifadenin belirli bir düzen içinde yazılı olarak somutlaşmış hâline metin denir. Felsefi metin, filozofun bir sorun hakkındaki fikri doğrultusunda oluşur.

Filozof, o sorun üzerindeki sorgulama ve akıl yürütmeleriyle metnini adım adım örer. Felsefi metin, pek çok kurucu ögeden oluşur. Problem, kavram, iddia, karşı iddia, gerekçe, açıklama ve eleştiriler bunlar arasında öne çıkanlardır. Felsefi metnin ögelerinin kendi içinde tutarlı bir yapı sergilemesi beklenir.

Felsefi metin analizi, genel olarak o metni oluşturan ögeleri ayrıştırma ve aralarındaki ilişkileri ortaya koyma işlemidir. Analiz yapılırken o analizin yol ve yönteminin açıklıkla ifade edilmesi gerekir. Ancak hangilerinden yararlanılacağı sınırlandırılamaz, farklı veya yeni yollar da mümkündür.

Platon'un "Diyaloglar"ı günümüzde de değerini koruyan felsefi metinlerdir.

Platon’un “Diyaloglar”ı günümüzde de değerini koruyan felsefi metinlerdir.

Felsefi metin analizinde öncelikle metnin ana problemi ve bu probleme dair filozofun temel görüşleri tespit edilir ve bunlara dair kullandığı terimler ayrıştırılır. Görüş oluşturulurken kullanılan önerme, argüman ve akıl yürütme biçimleri gözetilerek onun tutarlı olup olmadığına bakılır. Felsefi metnin incelenmesinde diğer bir yol da metnin dilsel analizidir. Öncelikle kavram ve ifadelerin anlamsal olarak doğru olup olmadığına ve doğru biçimde birbirine bağlanıp bağlanmadığına dikkat edilir.

Metin analizinin temel amacı metni doğru anlamak ve yorumlamaktır. Bir metin içindeki fikirleri anlamak çoğunlukla yazardan bağımsız, okuyucuyla ilgili bir durumdur. Çünkü metin içindeki fikirleri bazen yazarın anlatmak istediği gibi değil farklı bir şekilde anlamak da mümkündür. Farklı bakış açılarıyla ve kıyaslamalı okumalarla metnin ana görüşlerine açıklık kazandırmalı yani metin anlamca zenginleştirilmelidir.

Felsefi metin, bütüncül bir yapı teşkil eder. Metnin tamamı ele alınmadan metni oluşturan ögeler sağlıklı olarak değerlendirilemez. Bir metin, içinde birden fazla fikri barındırabilir. Metin, içinde birçok fikri barındırsa da aslında tek bir iddiayı ortaya koyma amacındadır. Diğer tüm fikirler aslında bu temel iddiayı desteklemek için vardır. Filozofun kişisel özellikleri, yaşadığı yer ve dönemin koşulları bağlam analizine girmektedir. Daha ayrıntılı metin analizlerinde bağlam analizlerine de dikkat edilir.

FELSEFİ METİN ANALİZİ

  • Felsefi metin, kavram ve problemlere dikkat edilerek okunur.
  • Felsefi metinde geçen temel görüşler bulunur.
  • Felsefi metnin ana fikrine destek olan temel bileşenler anlamlarıyla beraber belirlenir.
  • Felsefi metin dilsel açıdan incelenerek ifadelerin anlamsal kontrolü yapılır.
  • Felsefi metindeki çıkarımlar mantıksal açıdan incelenir. Bunların akıl ve mantık ilkeleriyle olan tutarlılığı kontrol edilir.
  • Temel görüşün ikna ediciliği ve sağlamlığı ortaya konur.

Kaynak: Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf “Felsefeye Giriş” ve “Sosyolojiye Giriş” Dersleri Ders Notları (Ömer YILDIRIM); Diğer Ders Notları (Ömer YILDIRIM), MEB Felsefe Ders Kitabı, Açık Öğretim Ders Kitabı

BİR YORUM YAZIN

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.

2005'ten beri çevrim içi felsefe yapıyoruz...