Değerler Eğitiminin İlke ve Süreçleri

Değer eğitimi, ağırlıklı olarak duyuşsal alan davranışları geliştirmeye yönelik olduğundan; zihinsel süreçler kadar, duygulara ve iradeye yönelik olmalıdır.

Planlı-programlı tüm eğitsel uygulamalar gibi, değerler eğitimi etkinliklerinin de amaçlara hizmet edebilecek bir kısım için ilke ve süreçlere dayandırılması gerekir. Öğrenme-öğretmenin genel ilkeleri yanında değer eğitimi şu dört temel ilke ve sürece dayandırılabilir:

Akıl Yürütme ve Mantıklı Olma

Değer öğretiminde, öğretilmeye çalışılan değerler ve değerleri öğrenen birey, yaşama normlarına ve kişisel tercihlerine uygun olup olmadığını analiz edilerek, kararını verir. Birey, verilen değerleri kendi mantık çerçevesinde yaşamına uygun bulursa, öğrenmeye yönelir.

Empati Kurma

Empatik anlayış olmadan bireylerin duygusal dünyalarına girmek ve etkili iletişim kurmak zordur. Bireyin kabul edildiğini ve kendisine karşı hoşgörülü davranıldığını görmesi, kendine olan güvenini artırır ve böylece süreç içerisinde kendisini engelleyen bazı olumsuz yaşantıları bırakarak, kendine ait değerler sistemi oluşturma yoluna gider.

Benlik (Öz) Saygısı Geliştirme

Benlik, insanın kendi kişiliğine ilişkin kanılarının bütünü, insanın kendisini tanıma ve değerlendirme şeklidir. Benlik saygısı ise, bireyin kendini gururlu, değerli, gayretli, etkin ve başarılı hissetmesidir. Kendini değerli hissetme, yeteneklerini, bilgi ve becerilerini ortaya koyabilme, başarma, başarıları ile övünme, toplum içinde beğenilir olma, kabul görme, sevilen olma ve kendi bedensel özelliklerini kabul ve benimseme, benlik saygısının oluşması ve gelişmesinde önde gelen etkenlerdir.

İş Birliği Geliştirme

İş birliğine dayalı öğretim, akademik başarıyı artırmakla kalmamakta; iletişim becerilerini, öğrencilerin birbirlerine olan güvenlerini, birçok değere ilişkin tutum ve ilgilerini de artırmaktadır.

Kaynak: ATA-AÖF, EĞİTİM FELSEFESİ, Yrd. Doç. Dr. Mustafa Aydın BAŞAR