Felsefe hakkında her şey…

Bilginin Güvenilirliği

25.04.2020
2.704

Bilimsel bilgiler hâlâ geleneksel yöntemlerle üretilen dergi, kitap vb. bilgi kaynaklarında bulunsa da dünya çapında bir kütüphane olarak kabul edilen genel ağ ortamında doğru ve güvenilir bilgiye ulaşmak gerçek olarak zordur çünkü web üzerinde yayınlanan bilgiler için herhangi bir üst kurul denetim mekanizması mevcut değildir.

Yüzlerce televizyon ve radyo kanalı, gazeteler, sayısız genel ağ siteleri her gün, her saat sağlık, eğitim, müzik, sinema, reklam, siyasal partiler, savaş ve çatışmalar gibi akla gelebilecek hemen her alanda sayısız haber yapmaktadır. Aynı konuda farklı ve çelişkili bilgiler değişik medya kuruluşlarında yer alabilmektedir. Hızlı ve anında paylaşım yoluyla tüm dünyayı dolaşan kaynağı belirsiz haberlerin, doğru olmayan bilgilerin, tahrip edilmiş ya da çeşitli tekniklerle değiştirilmiş görüntülerin, ülkelerin ya da dünyanın gündeminde çatışma ortamları doğurabilmesi, panik dalgaları oluşturabilmesi, toplumları karşı karşıya getirebilmesi olası sonuçlardan sadece bazıları olarak değerlendirilebilmektedir.

Medya araçlarının denetimsiz, aşırı bilgi bombardımanından, yarattıkları bilgi kirliliğinden korunmak için yapılması gereken birçok şey vardır. Öncelikle eleştirel bir bakış açısıyla medyayı doğru okumayı bilen bilinçli bir medya okur-yazarı olabilmek gerekir. Bilinçli medya okur-yazarlığı ile televizyondaki programlar, gazete ve dergide yayınlanan yazılar, sosyal medyada paylaşılan bilgiler karşısında bireylerin farkındalığını sağlamak amaçlanmaktadır. Farkındalık kazanan birey medyanın kurgusal olduğunu, politik söylemleri olduğunu, belli bir ideolojiye ve belli bir ticari kaygıya sahip olduğunu bilerek medyanın dayatmalarının önüne geçebilir. Örneğin, gündüz sabah kuşağında yayınlanan bazı kadın programları ve bazı yarışma programları reality (gerçeklik) programları olarak yansıtılsa da hayal gücünün ürünüdür yani kurgusaldır ve hayal gücü ile gerçeklik birbirine zıt durumlardır.

Bir başka örnek ise ticari kaygıyla ve reklam amacıyla verildiği izlenimi uyandıran yukarıdaki haberdir. Haberde herhangi bir kaynak yer almamasına rağmen bir doktorun ağzından çıkabilecek cümlelere yer verilmiştir. Bir araştırma yapıldığına dair bir referans da haberde yer almamaktadır.

Eleştirel düşünen bir medya okur-yazarı dinlediği, gördüğü, okuduğu bilgilerin yaşamsal, pratik ya da entelektüel açıdan bir değeri olup olmadığını sorgular. Bu bilgilerin kendi sosyal, kültürel ve zihinsel gelişimine nasıl bir katkı sağlayacağına öncelik verir. Medya aracılığı ile edindiği bilgilerde yanlış bilgilendirme, çarpıtma olabileceğini düşünerek bu bilgilerin doğruluğunu gösteren kanıtlar arar ve alternatif bilgi kaynaklarını tarar. Araştırdığı kaynakların bilimsel bir kuruldan geçip onay alıp almadığına dikkat eder. Eleştirel bir bakış açısına sahip medya okur-yazarı için bilgiyi kimin yazdığı ve kimin yayınladığı, en son ne zaman güncellendiği, yayınlayanın tarafsızlığı, yazarın yazdığı konuya hâkim olma becerisi, alanında otorite olarak kabul edilmesi de önemlidir.

BİR YORUM YAZIN

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.

2005'ten beri çevrim içi felsefe yapıyoruz...