Toplumsal Grupların Özellikleri Nelerdir?

Toplumsal grup, hedefleri olan, ortak ilgi ve değerlere sahip, toplumsal davranış normlarına göre karşılıklı roller oynayan bireylerin başkaları tarafından tanınan sürekli birlikteliğini ifade etmektedir.

Toplumsal bir grubun özellikleri şu şekilde sıralanabilir (Fichter, 2006, s.6162):

1. Grubun tanınması: Toplumsal bir grubun, hem grup üyeleri tarafından hem de başkaları tarafından grup, olarak tanınması gerekmektedir. Bazı derneklerde ya da kuruluşlarda görüldüğü üzere, toplumsal grubun üyelerinin isimleri saklı tutulabilmektedir. Fakat bu durum, grupların insanlar tarafından bilinmesini engellememektedir.

2. Grup üyelerinin rolü ve statüsü: Grupların toplumsal bir yapısı bulunmaktadır. Gruba katılan her üye, diğer üyelerin konumlarıyla ilişkili olarak belirli bir rol ya da statüye sahip olmaktadır.

3. Grup üyelerinin rolleri: Gruplar, örgütlenmiş kişisel eylemler bütünü olarak görülebilir. Bu anlamda, grubun her bir üyesi, kendi toplumsal rolünü oynar ve böylece, grup katılımını gerçekleştirir. Eğer, üyeler rollerini üstlenmekten vazgeçerlerse grup da ortadan kalkar.

4. Grubun sürekliliği: Grupların sürekliliği bakımından karşılıklı ilişkiler, büyük önem taşımaktadır. Toplumsal süreç tek yönlü olamaz, birlikte ve karşılıklı olması gerekmektedir. Bu nedenle, grubun sürekliliğinin sağlanması için, grup üyeleri arasında iletişim ve temas olmalıdır.

5. Grup normları: Gruplar, davranış normlarına sahiptirler. Yazılı ya da yazılı olmayan davranış normları, grup üyeleri tarafından bilinir, anlaşılır ve takip edilir. Bu davranış normları, grup üyelerinin belli durumlarda nasıl davranması gerektiğini ve neleri yapıp neleri yapamayacağını belirtmektedir.

6. Ortak ilgiler ve değerler: Grup üyeleri, ortak ilgileri ve değerleri paylaşırlar. Bazı grupların ortak ilgileri ve değerleri, belirgin bir biçimde tanımlanmış olmasına karşın, bazı gruplar için belirsiz olabilmektedir.

7. Grubun toplumsal hedefleri: Grup eyleminin yöneldiği toplumsal hedeflerin yani, amaçların bulunması gerekmektedir. Her grubun bir ya da birkaç amacı bulunmaktadır. Toplumsal grubun belirlediği hedefler, bu grubun neden var olduğu sorusuna cevap niteliği taşıması bakımından önemlidir.

8. Coğrafi/Mekânsal yakınlık: Grup yaşamının sürdürülmesinde, temel unsurlardan biridir. Toplumsal gruplar, zorunlu olarak belirli bir zamanda ve mekânda bulunmaları nedeniyle, fiziki mekanın sınırlamalarına bağlı kalmaktadır. Köy, kasaba gibi belli bir yerde yaşayanların, aralarındaki ilişkiler, toplumsal grupların meydana gelmesini sağlar. Örneğin komşuluk, mekâna dayalı oluşan gruplardan biri olarak gösterilebilir (Fichter, 2006, s.66).

Kaynak: T.C. ANADOLU ÜNİVERSİTESİ YAYINI NO: 2387, AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ YAYINI NO: 1384