Felsefe hakkında her şey…

Mübahat Türker Küyel Kimdir?

08.11.2019

Mübahat Türker Küyel, Türk felsefeci, ve akademisyendir. 1927 senesinde Ankara’da doğmuştur. Ankara Kız Lisesinin ardından Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Felsefe Enstitüsünü bitirerek çalışmalarını felsefe tarihi alanında yoğunlaştırmıştır.

Küyel, 1954 yılında tamamladığı “Üç Tehâfüt Bakımından Felsefe ve Din Münasebeti” başlıklı çalışmasıyla doktorasını tamamlamış, 1959 senesinde ise “Aristoteles ve Fârâbî’nin Varlık ve Düşünce Öğretileri” adlı teziyle doçentlik titrini kazanmıştır. Bundan dokuz sene sonra, 1968 yılında da profesörlüğe yükselmiştir.

Küyel, profesör unvanını edinmesinin ardından 1994’e kadar DTCF Felsefe Tarihi Kürsüsü Başkanlığı görevini yürütmüş, burada Türkiye’deki felsefe tarihi araştırmalarının özellikle Türk düşünce tarihi üzerine eğilmesine dönük çalışmalar yapmıştır.

1983 yılında Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumuna bağlı olarak kurulan Atatürk Kültür Merkezi’nin asli üyeliğine seçilmiş ve burada kurum başkanı Aydın Sayılı ile birlikte önemli çalışmalara imza atmıştır.

Mübahat Küyel, felsefenin tarihsel gelişimi üzerine de düşünceler üretmiştir. Bu bağlamda felsefenin tarihsel gelişiminin kültürler arası etkileşimdeki yeri üzerinde durmuştur. Mübahat Küyel bu çalışmaların sonucunda felsefenin aslında Antik Yunan’da başlamadığını, doğanın durumu karşısında duyulan beşeri şaşkınlıktan doğduğunu ifade etmiştir. Bu yolla, kültürümüzün ne kadar eski ve zengin olduğunu göstermeye çalışmıştır.

Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nde Nusret Hızır ile temsil edilen hümanist akımın, Abdullah Necati Akder ile temsil edilen felsefe tarihinin ve Aydın Sayılı ile temsil edilen bilim tarihinin yanında Mübahat Türker Küyel de Eski Çağ felsefesini dışlamayan ama insanlığın felsefe deneyiminin daha dengeli bir biçimde kavranabilmesi için Orta Çağ felsefesinin ve özellikle İslam felsefesinin de hesaba katılması gerektiğini savunan akımın öncülüğünü yapmıştır.

Günümüze kadar Batı ve Antik Yunan kültürü araştırılmakta sadece bu kültürlerin önemine değinilmekteydi. Ama Küyel, bu yargıyı kırmakla bu kültürler haricinde Türk kültürünün de dünya kültürleri içerisinde büyük katkısı bulunduğunu araştırmalarıyla göstermiştir.” Öyle ki Küyel, Türk düşüncesini Mezopotamya ve Sümer düşüncesiyle ilişkilendirerek aralarında anlamlı bir bağlantı olduğunu belirtir.

Küyel, uluslararası akademi kuruluşlarında görevlerde bulunmuştur. Üniversitelerde ders vermek üzere davet edilmiş, bildiri ve kongrelere katılarak ülkemizi temsil etmiştir. UNESCO’nun yayınlarında çalışmaları yer almıştır. Eserlerinden bazıları çok sayıda dile çevrilmiştir. Çalışmalarından dolayı 1994 yılında Türkiye İlim ve Edebiyat Sahipleri Meslek Birliğinin Üstün Hizmet Ödülü kendisine takdim edilmiştir.

Küyel’in “Üç Tehâfüt Bakımından Felsefe ve Din Münasebeti”, “Aristoteles ve Fârâbî’de Varlık ve Düşünce Öğretileri”, “Felsefeye Başlangıç” ve “Türk Tefekkür Tarihi” gibi eserleri bulunmaktadır.

Hazırlayan: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Ortaöğretim Felsefe Ders Kitabı; Remzi Demir – Doğan Atılgan / Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi ve Türkiye’de Beşerî Bilimlerin Yeniden İnşası – Elli Portre (Ankara, 2008), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (C. 12, 2015).

BİR YORUM YAZIN

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.

2005'ten beri çevrim içi felsefe yapıyoruz...