Joseph Butler

Joseph Butler 18 Mayıs ila 16 Haziran 1752 tarihleri arasında yaşamış olan İngiliz Anglikan piskoposu, teolog, apolojist ve ahlak felsefecisidir. Anglikan Kilisesi tarafından Aziz olarak ilan edilmiştir. Aziz yortusu 16 Haziran’dır.

Joseph Butler on sekizinci yüzyılın tanınmış bir din filozofudur. Özellikle Thomas Hobbes ve John Locke gibi felsefe tarihinin önemli figürlerine karşı geliştirdiği argümanlarla çağdaş filozoflar arasında hâlâ okunmakta ve tartışılmaktadır. Butler, Fifteen Sermons Preached at the Rolls Chapel (1729) adlı eserinde Hobbes’un egoizmine, Analogy of Religion (1736) adlı eserinde ise Locke’un anımsa temelli kişisel kimlik kuramına karşı çıkmaktadır.

Joseph Butler‘ın felsefesi genel olarak savunmaya yöneliktir. Onun genel stratejisi, kabul edilmiş ahlak ve din anlayışlarını kabul etmek ve ardından bu görüşlerin çürütülebileceğini ya da dikkate alınmayabileceğini düşünenlere karşı onları savunmaktır. Butler nihayetinde ahlak ve dini, aşırı indirgemeci bir şekilde olmasa bile, onların tabiatın ve ortak yaşamın temel bileşenleri olduklarını göstererek doğallaştırmaya çalışır. Doğanın, insanların vicdan yoluyla adapte olduğu ahlaki bir sistem olduğunu savunur. Dolayısıyla Butler, karşıtlarının ahlakı inkar ederek doğamızı inkar ettiklerini düşünmektedir ki bu kabul edilemez bir durumdur. Ahlaki bir sistem olarak bu doğa anlayışı ve Tanrı’nın varlığına dair kesin deliller göz önüne alındığında, Butler kötülük problemi gibi dine yönelik eleştirileri ele alarak dini savunabilecek bir konuma gelmektedir.

Butler 1719’da ilk görevi olan Londra, Chancery Lane’deki Rolls Şapeli’ne vaiz olarak atandı. Butler’ın Clarke’a yazdığı anonim mektuplar 1716’da yayımlandı, ancak “Fifteen Sermons Preached at the Rolls Chapel” (1729) adlı seçkisi kendi adıyla yayımlanan ilk eser oldu. Rolls vaazları hala okunmakta ve tarihteki diğer vaazlara nazaran seküler filozofların daha fazla ilgisini çekmektedir.

Butler 1725 yılında kuzeye taşındı ve Stanhope’un rektörü oldu. Hayatı ancak bu noktada ayrıntılı olarak belgelenmiştir ve görev yaptığı süre çoğunlukla Analogy of Religion (1736) ile anılmaktadır. Butler bu eserin yayınlanmasından kısa bir süre sonra Bristol Piskoposu oldu. Kraliçe Caroline ölmeden önce onun bu göreve getirilmesini istemişti, ancak Bristol en düşük bütçeli piskoposluklardan biriydi ve Butler bu göreve getirilmesinden dolayı rahatsız olduğunu dile getirmişti.

Butler 1740 yılında St. Paul’s dekanı olduğunda, bu geliri Bristol’daki çalışmalarını desteklemek için kullandı. Joseph Butler 1750 yılında, ölümünden kısa bir süre önce, en zengin piskoposluklardan biri olan Durham’a atandı. Butler’ın Canterbury Piskoposluğunu reddettiğine dair rivayet Norman Sykes (1936) tarafından kesin olarak çürütülmüştür, ancak birçok kaynak eserde halen aynen tekrar edilmektedir.

Yazan: Sosyolog Ömer Yıldırım