Grup Normları ve Grup Normlarına Uyma

Normlar, genel anlamda, gruplarda geçerli olan kurallar olarak tanımlanmaktadır (Hortaçsu, 1998, s.91).

Daha açık bir ifadeyle grup normları, yazılı ya da yazılı olmayan bir biçimde grup üyelerinin yapması ve yapmaması gereken davranışları belirtmektedir.

Değerler ise bu davranışlara yol gösteren ilkeler olarak tanımlanmaktadır. Normlar, grup üyeleri tarafından bilinçli bir şekilde oluşturulabileceği gibi, etkileşim aracılığıyla kendiliklerinden de oluşabilmektedir. Normlar, genel anlamda grup içi birliğin sağlanması, çatışmaların azalması ve grubun kimliğinin belirlenmesi gibi amaçlara hizmet etmektedir (Hortaçsu, 1998, s.9192).

Normların çeşitli davranış, tutum ya da eğilim boyutlarıyla ilişkili olarak oluşabilecekleri belirtilmektedir (Jackson, 1965 aktaran Hortaçsu, 1998, s.92). Bu anlamda normlar, grup içi konuşma sıklığı, seçilen kelimeler, giyim tarzı, oturma biçimi, belli konulardaki tutum, belli konular hakkında konuşma ya da konuşmama gibi çeşitli konuları kapsamaktadır (Hortaçsu, 1998, s.92). Grup, her üyenin grubun normlarını yani, değer, düşünce, tutum ve davranış kalıplarını baştan kabul etmiş ve benimsemiş olduğunu varsayar. Bu bağlamda, kişinin bazen grup desteğinden yararlanmak amacıyla tutum ve davranışını bilinçli olarak grup normlarına uygun bir hale getirdiği, bazen de bilinçsiz olarak beklenen davranış biçimlerine uyduğu görülmektedir (Tolan, 1983, s.422).

Grup, her üyenin grubun normlarını yani, değer, düşünce, tutum ve davranış kalıplarını baştan kabul etmiş ve benimsemiş olduğunu varsayar. Bu bağlamda, kişinin bazen grup desteğinden yararlanmak amacıyla tutum ve davranışını bilinçli olarak grup normlarına uygun bir hale getirdiği, bazen de bilinçsiz olarak beklenen davranış biçimlerine uyduğu görülmektedir (Tolan, 1983, s.422).

Grup araştırmalarında uyma (conformity), genellikle bireyin kendi düşünce ve davranışlarını, belirli nedenlere dayanarak değiştirmesi ve kendisinden farklı gördüğü grup normları yönünde düşünmesi ya da davranması olarak tanımlanmaktadır (Hortaçsu, 1998, s.110). Uyma kavramı, kabul ve itaat kavramlarıyla yakından ilişkilidir. Kabul; sosyal psikoloji alanında bir kişinin zorunlu olmadığı bir durumda başkalarının isteğini yerine getirmesi; itaat ise kişinin kendisinden daha güçlü ya da etkili birisinin emrini yerine getirmesi olarak tanımlanmaktadır (Hortaçsu, 1998, s.109110).

Eğer grup, uzun bir süredir varlığını devam ettiriyorsa, oldukça belirgin davranış normları ve roller ortaya çıkmıştır. Grup üyelerinden beklenen, bu normların ve rollerin benimsenmesidir. Bunlara uymayan üyeler, grup içinde gerilime yol açar ve grubun bütünlüğünü zedelemiş olurlar (Tolan, 1983, s.423).

Kaynak: T.C. ANADOLU ÜNİVERSİTESİ YAYINI NO: 2387, AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ YAYINI NO: 1384