Fizibilite Çalışması Nedir, Nasıl Yapılır?
Bir iş fikrine sahip olup işletme kurmak isteyen herkesin gerçekte gerçekleştirilebilir bir fikre sahip olduğunu söylemek zordur. İnsanlar kimi zaman fiziksel anlamda gerçekleştirilmesi zor hatta olanaksız olan fikirlere sahip olabilirler.
Burada üzerinde önemle durulması gereken bir nokta, iş kurmanın çok detaylı incelemeler gerektirdiğidir. Gerçekten de kurulan işletme başarısızlığa uğradığında sadece girişimcinin parası değil, son derece kıt olan toplumsal kaynaklar da israf edilmiş olacaktır. Bu nedenle iş fikrinin yapılabilirliği teknik, mali, yasal ve ekonomik anlamda incelenmeli ve yatırımın beklenen kârlılığı sağlamayacağı anlaşılırsa yatırım yapma fikrinden vazgeçilmelidir. Örneğin; yapılması amaçlanan yatırım için her şeyden önce yasal bir engelin olup olmadığı araştırılmalı, böyle bir engel varsa yatırım yapma fikrinden hemen vazgeçilmelidir. Yasal incelemenin yanı sıra yatırım ekonomik açıdan da incelenmelidir. Başka bir deyişle pazar araştırması, talep tahmini ve kuruluş yeri analizleri yapılmalıdır. Ekonomik araştırmanın bir diğer boyutu da özellikle üretim işletmeleri için, kapasitenin belirlenmesidir.
İş kurma fikri maddi yatırıma dönüştürülmeden, girişimci finansal kaynaklarını gözden geçirmeli, yatırımın ne kadarının borçla ne kadarının öz sermaye ile kurulacağını belirlemelidir. Bunun yanı sıra kullanılması düşünülen teknoloji, iş yeri yerleşim planı, çevre koruma, doğal afetlere karşı alınacak tedbirler ve atıkların değerlendirilmesi gibi örneklendirilebilecek teknik bir araştırmanın yapılması da hem gerekli hem de önemlidir. Bu ön çalışmaların tamamı fizibilite çalışması ya da yapılabilirlik araştırması olarak adlandırılır. Bu çalışma sonucunda girişimci, iş fikrinden kendisine uygun özelliklere sahip iş modeline ulaşacaktır.
Fizibilite (yapılabilirlik) çalışması uzmanlık, bilgi ve deneyimi gerektiren bir proje faaliyetidir. Bir yatırımı teknik, mali yönleri ve sektörel boyutları ile ortaya koyan, fikir olarak ortaya çıkan yatırımın gerçekleştirilmesinin kabul veya reddedilmesine yönelik analizleri de içeren bir çalışmadır.
Fizibilite Etüdünün Yapılış Amacı
Fizibilite Raporunun Hazırlanması
Ekonomik, teknik, finansal ve hukuki etütler tamamlandıktan sonra bir işletmenin kurulmasına karar vermek için yeterli bilgiler sağlanmış demektir. Ancak bu bilgilerin düzensiz, bağlantısız ve dağınık olmaması, buna göre bir fizibilite raporunun hazırlanması gerekir. Tüm ön bilgileri kapsayan bir fizibilite raporu, ön proje çalışmasının tamamlanması anlamını da taşır.
Raporun Değerlendirilmesi
Raporun değerlendirilmesi aşamasında girişimci, fizibilite raporundaki bilgilerin ışığında, başta ticari kârlılık olmak üzere çeşitli kriterleri göz önünde tutarak yapacağı değerlendirme olumlu sonuç verdiği zaman yatırım kararı alır. Ancak raporların tek tek ele alınarak işletmenin kâr edeceği kararına varılmamalı, raporlar birbiriyle bağlantılı ve bir bütün olarak değerlendirilmelidir. Bu değerlendirmede proje sahibine sağlanacak net ticari kazançları gösteren kârlılık yanında projenin bir bütün olarak millî ekonomideki etkilerini gösteren ulusal kârlılık üzerinde de durulmalıdır.
Yatırıma Karar Verilmesi
Fizibilite etüdü sonucu elde edilen bilgiler değerlendirildikten ve sonuçlar olumlu kabul edildikten sonra işletmenin kurulması kararına varılır ve kuruluş projeleri hazırlanmaya başlanır. Bu aşamaya kesin proje hazırlık aşaması adı verilir. Bu aşamadan sonra artık yapılacak olan projenin uygulanması aşamasıdır. Projenin uygulanmasının ardından üretim faaliyetine başlanır.
Kaynak: Millî Eğitim Bakanlığı Açık Öğretim Okulları Mesleki Açık Öğretim Lisesi “Girişimcilik 1” Ders Kitabı
