Epicuros (Epikür, Epiküros) Bilgi Anlayışı
Sokratesçiler gibi Epikuros için de, sağlam bir bilgi olmadan doğru eylem olamaz. Bu sağlam bilginin, doğru’nun ölçüsü (kriteriumu) nedir? Bu ölçü, Epikuros’a göre, teorik alanda: doğrudan doğruya edindiğimiz etkenlerdir; yani düşünceyi işe karıştırmadan edindiğimiz duyu verileri ile bunların birçok defalar ortaya çıkmasından, yinelenmesinden doğan genel tasavvurlardır (prolepsis). Doğrudan doğruya verilmiş olan rüya görüntüleriyle kuruntular da bu genel tasavvurlar arasında yer alırlar. Doğru’nun pratik alandaki ölçüleri ise, haz ve acı duygularıdır (pathe).
Teorik ölçülerin konusu, nesnelerin kendisi olmayıp, bunlardan gelen kılıklar, yansılardır (eidola). Bunlar duyu organlarına gelirken bir takım değişikliklere uğramış olabilirler, dolayısıyla algılar relatif niteliktedirler, yani nesnelere tam uygun değiller. Her türlü bilginin temeli, kriteriumların doğrudan doğruya verilmiş olan apaçıklığında (enargeia) aranmalıdır. Ama bu ölçülerde, insanın mutluluğunu sağlayacak bir dünya görüşü için yetersizdir. Bundan başka bir de, beklenilen için, algı ile hiç kavranamayacak ya da pek iyi kavranamayacak için bir “görüş” gerekir. Ancak, bu görüş, bize doğrudan doğruya verilmiş olana bizim tarafımızdan eklenmiş bir şey olduğundan, artık apaçıklık niteliğini taşımaz, yalnız bir sanı (doxa)dır; doğruluk değeri de, olsa olsa, bize araçsız olarak verilmiş olan duyu algılarına uygun olup olmadığına göre ölçülür. Apaçıklık ile sanı’yı da (enargeia-doxa) ancak bilge birbirinden ayırabilir.
