Edward Said Kimdir?
Edward Wadie Said 1 Kasım 1935 – 25 Eylül 2003 tarihleri arasında yaşamış Filistin kökenli Amerikalı filozoftur.
Edward Said İngiliz yönetimi altında Kudüs’te doğdu. Babası zengin Hristiyan Filistinlilerden bir iş adamı ve Amerikan vatandaşı, annesi Hristiyan Lübnanlı ve Filistin kökenliydi ve Nasıra’da doğmuştu. Said 12 yaşına kadar Kahire ve Kudüs arasında gidip geldi ve 1947’de Anglikan St. George Akademisine kabul edildi. 1948 Arap-İsrail Savaşı sırasında aile mülteci konumuna düşüp Mısır’a gitti.
Said, 1951’de Mısır’daki okuldan haylazlık nedeniyle uzaklaştırılınca babası tarafından eğitimini sürdürmek üzere Amerika’ya gönderildi. O yıllar Ortadoğu’nun giderek karıştığı yıllardır. Üniversite eğitimini Princeton ve Harvard’da tamamlar. Bu yıllarda, tatillerinde ailesinin Mısır’dan ayrılarak yerleştiği Lübnan’a gitmekte, edebiyat, müzik ve felsefe eğitimi almaktadır. 1963 yılında New York’ta Columbia Üniversitesinde ders vermeye başlar. O yıllarda Arap ya da Filistinli olarak değil herkesi daha rahatlatan bir terimle, Orta Doğulu olarak anılmaktadır.
Durumunun garipliğini hissetmekle birlikte bilinçli bir tepki oluşturmadığı, geleneklerinden kopuk olarak yaşadığını söylediği 1967 yılına kadar politik bir eylemin içinde yer almaz. 1967 yılındaki Arap-İsrail Savaşı ile çakışan üniversitedeki politik hareketlilik ve Vietnam Savaşı değişikliklerin başlangıcıdır. Filistin milliyetçiliği hareketine katılır. Yahudi karşıtı olduğu gerekçesiyle ABD’de eleştiri alır. Kazanılmış kimliği ile doğduğu ve uzaklaştırıldığı kültür arasındaki farklılıkların oluşmasına izin verdiği düşüncesinden hareketle daha önce yapmadığı bir şeyi yapar ve 1972 yılında sabbatical hakkını Beyrut’ta Arap edebiyatı konusunda çalışarak kullanır. Böylece, hem Arap hem de Amerikalı olarak, hem birlikte hem de birbirine karşı düşünmeye ve yazmaya başlar.
70’lerin sonlarında Enver Sedat ve Yaser Arafat tarafından barış görüşmelerine Filistin temsilcisi olarak atanır. Sürgünde Filistin Parlamentosunda 14 yıl görev yapar. 1980’lerin sonunda FKÖ lideri sonunda FKÖ lideri Yaser Arafat’la görüş ayrılığına düşerek barış görüşmelerinde görev almaz ve barış karşıtı olmakla suçlanır. 1985’de İsrail Savunma Gücü tarafından Nazi olmakla suçlanan Said çeşitli tehditler alır. 1999’da “Out of Place” adını verdiği anılarını yayınlamıştır. İngilizce ve Arapça dışında Fransızcayı da iyi bilen Said, Londra’da yayınlanan The Guardian, Fransa’da yayınlanan Le Monde Diplomatique ve Arapça yayınlanan günlük Al-Hayat gazetelerine düzenli olarak yazılar yazmaktadır.
1990’lı yılların başından bu yana lösemi hastası olan Said, 25 Eylül 2003’te New York’taki bir hastanede 67 yaşında hayata veda etti.
Lütfen bakınız:
– Oryantalizm
– Amerikan oryantalizmi
– İslam’ın medya ve popüler kültürde şeytanlaştırılması
Hazırlayan: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Ömer YILDIRIM’ın Kişisel Ders Notları. Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf “Felsefeye Giriş” ve 2., 3., 4. Sınıf “Felsefe Tarihi” Dersleri Ders Notları (Ömer YILDIRIM); Açık Öğretim Felsefe Ders Kitabı