Felsefe hakkında her şey…

Tutumların İşlevleri Nelerdir?

24.11.2019

Bireyler tutumlarını çeşitli ihtiyaçlarını karşılamak için geliştirirler. Diğer bir deyişle tutumların bireyler için önemli işlevleri vardır. Çeşitli kuramlar tarafından farklı adlandırılsa da sosyal psikolojide tutumların dört temel işlevi olduğu kabul edilmektedir.

TUTUMLARIN İŞLEVLERİ

1. Bilgi Sağlama İşlevi

Tutumlara sahip olmak fiziksel ve sosyal dünya hakkında bilgi sahibi olmak demektir. Böylelikle dünya bizim için daha tanıdık, daha tahmin edilebilir ve belirsizlikten daha uzak bir yer haline gelmektedir. Çünkü tutumlar sayesinde bu dünyaya ilişkin bir yapı algılamaktayız ya da bu yapıp dünyaya biz dayatmış olmaktayız.

2. Uyum Sağlama İşlevi

İkinci işlev, tutumların araçsal olarak kullanılmasıyla ilgilidir. Tutumların bu uyum sağlama işlevi, kişiyi arzu edilen hedefe yöneltirken istenmeyen, arzu edilmeyen durumlardan kaçınmayı olanaklı kılar. Örneğin insanlar sevdikleri kişilerle aynı tutumları geliştirmeyi isterler ya da kendileriyle benzer tutumları olanlarla arkadaş olmayı tercih ederler. Hazcı olan bu işlev, bizi haz almaya yöneltirken, acıdan kaçınmamızı sağlar.

3. Benliği İfade Etme İşevi

Tutumların üçüncü işlevi benliği ifade edici işlevdir. Çoğu kez belirli tutumlara sahip olmak demek, kendinize ve başkalarına kim olduğunuzu ifade etmeniz demektir. Bu işlev tutumları kimlikle ilişkilendirir. Örneğin tercih ettiğiniz kıyafet, size ve karşınızdakine sizin kimliğiniz hakkında çok şey söyler.

4. Egoyu Koruma İşevi

Dördüncü işlev, egoyu korumadır. Kişinin sahip olduğu tutumlar kişiyi kendisinden ve başkalarından koruyabilir. Kendimiz hakkındaki olumlu tutumlar, bizi, hatırlamak istemediğimiz ve utandığımız davranışları bastırmamıza ve unutmamıza yardım eder. Diğer yandan bazı kişiler eşcinseller ya da farklı ırk ya da etnisiteden insanlardan kendilerine yönelik tehdit hissederler. Bu kişiler bu tehdidi bertaraf etmek için bu gruplara yönelik düşmanca tutumlar geliştirirler. Böylece, bu tutumlar sayesinde bu gruplara temas etmekten kaçınmış olurlar.

Tutumların işlevleri ile hatırlanması gereken önemli bir nokta, aynı tutumun farklı kişilerde farklı işlevleri olabileceği ya da aynı kişide bir tutumun zaman içinde farklı işlevleri olabileceğidir (Hogg ve Vaughan, 1995).

Derleyen: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf “Psikolojiye Giriş” ve 2. Sınıf “Deneysel Psikoloji”, 4. Sınıf “Sosyal Psikoloji” Dersi Ders Notları (Ömer YILDIRIM); Açık Öğretim Psikoloji Ders Kitapları ve MEB Liseler İçin Psikoloji Dersi Ders Kitapları

BİR YORUM YAZIN

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.

2005'ten beri çevrim içi felsefe yapıyoruz...