Anniceris Kimdir?

Anniceris, M.Ö. 4. ila 3. yüzyıllarda yaşadığı düşünülen ve Aristippus tarafından kurulan Kirene Okulu’nun fikirlerine ve temelde de hedonist bakış açısına sahip antik Yunan filozofudur.

Anniceris bütün felsefesini, Kirene Okulu’nun orijinal ilkelerini yeniden tarihe kazandırmak üzerine kurdu. Onun zamanında Kirene ekolü bir dönüşüm geçiriyordu ve bu değişimden sorumlu iki kilit isim Theodorus ve Hegesias olarak beliriyordu.

Anniceris, Parabates’in takipçisi ve Hegesias’ın öğrencisiydi. The Suda’ya göre Büyük İskender döneminde (M.Ö. 336–323) yaşamıştır. Diogenes Laertius, Anniceris’in Platon’u Siraküza Tiranı Dionysius’tan yirmi mina vererek kurtardığına dönük bir hikâye anlatır.

Anniceris’in fikirleri, hazzın duyusal zevkten çok daha fazlasını kapsadığı eğilimindeydi ve bu açıdan o Theodorus’tan ayrılıyordu. Anniceris, bir pesimist olan Hegesias’tan da acıyı dindirme yönünde kendilerinde iyi olan hazların bulunduğuna inanarak ayrılıyordu.

Anniceris, hazzın yalnızca acının yokluğu ve ayrıca insan yaşamının genel amacı olduğunu reddetmişti; çünkü öyle olsaydı ölüm bir zevk olurdu. Ona göre her ayrı eylemin belirli bir amacı vardır: Fiilen ondan kaynaklanan haz.

Dostluk, vatanseverlik ve benzer erdemlerin kendi içlerinde iyi olduğunu söyleyerek Aristippus’tan ayrılır. Bilge kişinin, zaman zaman sıkıntı yaratsa da bu tür özelliklerden zevk alacağını ve bir arkadaşın sadece kendi ihtiyacımız için değil, aynı zamanda nezaket ve doğal sevgi için de seçilmesi gerektiğini söyler.

Ayrıca aklın tek başına bizi hatadan koruyabileceğini de reddetti; bilge kişi, akıllıca hareket etme alışkanlığı edinmiş kişidir; insan bilgeliği her an sona erebilir.

Hazırlayan: Sosyolog Ömer Yıldırım