Adnan Adıvar kimdir?
Adnan Adıvar; 1882 ila 1955 seneleri arasında yaşamış olan Türk düşünürüdür. İlmiye sınıfına mensup bir ailenin çocuğu olarak 1882 yılında Gelibolu’da doğmuştur. (Ada 2010, 19-20).
Ortaeğitimini başarılı bir öğrencilik geçirdiği Dersaadet İdadisi’nde tamamlayan Adnan Adıvar, yüksek eğitim için Mektebi Tıbbiye’ye başlamıştır (Ada 2010, 23-24). Dönemin ortamında baskın olan Batıcı anlayışları benimsemiş, Genç Türkler hareketine katılmıştır (Ada 2010, 24).
1902 yılında tıp fakültesindekine eğitimine ara vererek tıp eğitimi için Avrupa’ya gitmiştir (Ada 2010, 29). 1905’de tıp fakültesinden mezun oldu (Ada 2010, 30). Berlin’de tıp eğitimine devam etmiş ve Berlin Tıp fakültesinde asistanlık yapmıştır (Ada 2010, 31). 1909’da İstanbul’a dönmüş ve o yıl kurulan İstanbul Tıp Fakültesi’ne dekan olmuştur (Ada 2010, 32).
Alman eğitim sisteminden etkilenmiş ve bu etki çalışmalarında görülmektedir (Ada 2010,33). Liseyi bitirdikten sonra gönüllü olarak gazetelerde çalışmış ve erken yaşlarda gazete yazıları yazmaya başlamıştır (Ada 2010, 33-35). Darülfünun döneminde, geçmişte edindiği bilimsel, felsefi ve siyasi görüşlerini derinleştirmiştir. Siyasi görüşleri tıp eğitimi ile gazetecilik deneyimi sırasında olgunlaşmıştır. Felsefi ve bilimsel gelişimini Almanya’da ihtisas yaparken geliştirmiştir. (Ada 2010,36).
II. Meşrutiyetin ilanını çok önemsemiş, özgürlük yolunda geri dönüşsüz bir aşama olarak kabul etmiştir (Ada 2010, 38). Hasta ve Yaralı Askerlere Yardım Cemiyeti’nin (Osmanlı Hilal- i Ahmer Cemiyeti) kuruluşunda (1919 bulunmuş ve bir süre yöneticiliğini yapmıştır (Ada 2010, 50-51). Trablusgarp Savunmasına gönüllü katılanlar arasında yer almıştır (Ada 2010, 53).
1920 yılında Milli Mücadeleye katılmak için Ankara’ya gitmiştir. (Ada 2010, 89). Büyük Millet Meclisi’nin ilk döneminde İstanbul mebusu olarak görev almıştır (Ada 2010, 95). BMM’de kurulan ilk hükümette Sağlık bakanı olmuştur (Ada 2010, 98). Aynı dönemde Dahiliye Vekaleti (İçişleri Bakanlığı) görevini de yürütmüştür (Ada 2010,104) Kurtuluş Savaşı sonrasında Mecliste muhalefet kanadında yer alan, sora da muhalefet partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Fıkrası’nın kuruluşunda yer alması, İzmir Suikastı’na adının karıştırılması, suikastla ilgili kurulan İstiklal Mahkemesinde 10 yıl kürek mahkumu cezasına çarptırılmış, sonra mahkeme sürecinde affedilmiştir (Ada 2010, 179-182).
1926 yılından 1939 yılına kadar yurt dışında yaşamıştır. Türkiye’ye döndükten sonra, yeni yayınlanmaya başlanan İslam Ansiklopedisi’nin yazı kurulu başkanlığı yapmıştır. 1939 yılında döndüğünde temel iki eseri olan Osmanlı Türklerinde İlim ile Tarih Boyunca İlim ve Din adlı çalışmalarını yayınlamıştır. Diğer eserleri, Hakikat Peşinde, Bilgi Cumhuriyeti ve Dur Düşün’dür.
İLGİLİ KONULAR:
Kaynak: TÜRKİYE’DE FELSEFENİN GELİŞİMİ I, s. 120-130, T.C. ANADOLU ÜNİVERSİTESİ YAYINI NO: 2456 AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ YAYINI NO: 1428
