Felsefe hakkında her şey…

İnanıyorum; Çünkü Saçma!

27.03.2020
İnanıyorum; Çünkü Saçma!

Quintus Septimus Tertullianus (y. MS 160-225), Roma’nın Kuzey Afrika’daki eyaleti Kartaca’dan, üretken bir Hristiyan teologdur.

Katolik teolojinin kurucu babalarından biri kabul edilen Tertullianus, hem Hristiyan öğretinin teknik felsefi açıklamalarını yapmış hem de bu açıklamaları savunan polemik yazıları kaleme almıştır.

Teslis inancını ifade eden, “kişi anlamında üç; ama töz anlamında bir varlık” olarak Tanrı anlayışını ortaya atan ilk kişi olan Tertullianus, “Ve gömüldü, 0 sonra yeniden doğdu: Bu kesin doğrudur çünkü imkânsızdır [Et sepultus resurrexit; certum est, quia impossibile]” diye yazmıştır.

Bu önerme temelinde Tertullianus çağlar boyunca, “Ona inanıyorum; çünkü saçma [Credo quia absurduml” söylemiyle, kötü olarak tanınmıştır.

Buradaki “o”, hiç tartışmasız Yeniden Dirilme olmakla birlikte, sıklıkla Tertullianus’un bu öğretiyle olan bağı yüzünden (belki de yanlışlıkla) Teslis olarak alınmıştır.

Görünüşe bakılırsa Tertullianus’un yaklaşımı şudur:

Söz konusu öğreti o kadar olağanüstüdür ki insanlar inanmaları için çok güçlü ve ikna edici temeller olmasaydı onu asla kabul etmezlerdi. Teolojik meselelerde saçmalığın güvenilirliğin emaresi olarak alınması fikri oldukça ilgi görmüş bir fikirdir.

Tertullianus’un görüşleri “yüksek” iddialar ve dinin hakikatleri ile (bırakın teorik bilimin doğrularını) daha küçük, sıradan iddialar ve gündelik hayatın doğruları arasındaki kopuklukla ilgili, ara vermeksizin sürmüş bir tartışmayı başlatmıştır.

İşin garibi, burada Teslis ihtimali belirmektedir: Özünde bir olan (fiili doğru) ama üç farklı biçim almış -dinsel, bilimsel ve gündelik- bir şeyle mi karşı karşıyayız?

Filozoflar çağlar boyunca bu kategorilerin kuruluşu sorununu tartışmış ve burada bir tutarsızlık olasılığı her zaman akıllarını başlarından almıştır. Katolik Kilisesinin kararlılıkla sürdürdüğü bağdaşırcılık ısrarı, doğrusu ona oldukça fazla itibar kazandırmış olmalı.

101 Anekdotta Felsefe Tarihinde Yolculuk, Nicholas Rescher

BİR YORUM YAZIN

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.

2005'ten beri çevrim içi felsefe yapıyoruz...