Taylorizm ya da Taylorculuk Nedir?

Bilimsel yönetim yaklaşımı, Frederick W. Taylor’un çalışmalarına dayanır. Bu nedenle Taylorizm olarak da adlandırılır. Taylorizm ya da Taylorculuk Amerikalı makine mühendisi ve yönetim bilimci olan Taylor’un fikirleri üzerine kuruludur.

Taylor çalıştığı ve diğer işletmelerde gözlemlediği geleneksel iş yapma usullerinin verimsiz olduğunu gözlemlemiş; zaman ve hareket incelemeleri yaparak, işyerlerinde verimliliği artırmanın yollarını aramıştır. İşte bunlar da Taylorizmin ana prensiplerini oluşturmuştur.

Bu amaçla, uzun yıllar süren gözlem, deney ve incelemeler sonucunda bilimsel yönetim ilkelerini oluşturmuş ve bunları ‘Bilimsel Yönetimin İlkeleri’ (The Principles of Scientific Management) başlığıyla 1911 yılında kitaplaştırmıştır.

Taylor, çalışmalarında rutin ve tekrarlanan fiziki işlerdeki verimliliği artırmaya odaklanmıştır. Bunu gerçekleştirmek için işlerin, geleneksel iş görme usulleri ile değil de bilimsel yönteme dayalı olarak yapılması gerektiğini ileri sürmüştür.

Frederick Winslow Taylor

Taylor’a göre verimsizliği önlemenin reçetesi sistematik yönetimdir ve bir işi yapmanın her zaman için ‘en iyi tek yolu’ (the best way) vardır. Bu yol, zaman ve hareket incelemeleri yapılarak bulunabilir.

Her ne kadar Taylor’un kendisi özel sektörde çalışmış ve incelemelerini sanayi kuruluşlarında gerçekleştirmiş olsa da onun ortaya koyduğu bilimsel yönetim ilkeleri ve uygulamaları kamu yönetiminde de etkili olmuştur. Bu etki özellikle kamu yönetiminde iş tanımlarının oluşturulması noktasında olmuştur.

Her bir çalışan tarafından yerine getirilecek görevlerin tanımlanması yönetimin sorumluluğu altındadır. Bu görevler iş tanımında sıralanır ve bunları yerine getirmek için gerekli en iyi niteliklere sahip kişiler yönetim tarafından bilimsel yöntemlerle seçilir.

Çalışanın sorumluluğu kendisine verilen görevleri tanımlandığı şekilde yapmaktır. Böylece, işlerin yerine getirilmesinde, çalışanın kişisel yargılarının yerini yönetim tarafından belirlenen kurallar ve prosedürler alır (Behn, 1998).

Taylorizmin katkılarıyla kamu yönetimi, devletin teknik bir aygıtı olarak görüldüğünden bu aygıtın işleyişinde verimlilik ve etkinliği sağlamak için bilimsel yönetim ilkelerinden büyük ölçüde yararlanılmıştır.

Kaynak: T.C. ANADOLU ÜNİVERSİTESİ YAYINI NO: 3448, AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ YAYINI NO: 2296