Tanrısal İstenç Nedir, Ne Demektir?

Bütün evren, Tanrı’nın istencine göre işler.

Bu işleyişe, Tanrı’ca, düzenli ve yasallaşmış bir biçim verilmiştir. Tanrı isterse her şeyi her an değiştirebilir. Bu, O’nun, etkin bir varlık oluşunun sonucudur. Ancak Tanrı kendi koyduğu bir ilkeye göre davrandığından, etkiler de yasaya uygun biçimde gerçekleşir. Doğa biliminin konusu bu yasaları araştırmadır, ancak bu yasaların nedenine ulaşamayacağından açıklamaya değil, betimlemeye yönelik olmalıdır.

Malebranche, çağdaşları ile olan tartışmalarında, görüşlerine büyük değer verilmiş, ancak en önemli etkiyi, kendisinden sonra gelen Berkeley ve Hume üzerinde bırakmıştır. Berkeley, Fransa’ya yaptığı gezilerde, Malebranche’ı tanımış ve kendisiyle tartışmış, Hume ise yapıtlarını okumuştur. Fiziksel bir dış dünyanın var olsa bile bilinemeyeceği, neden ve etkiler arasında zorunlu ilişkilerin gözlemlenmediği, gözlemlenenin sürekli bir bağlaşım olduğu, “Ben” kavramının açık ve seçik olmadığı düşünceleri de Hume’un yaklaşımında önemli bir yer tutmuştur. Felsefesini uslamlamalara dayandırmış olan Malebranche’ın pek çok konu ile ilgili usavurmaları günümüz düşünürlerine de esin kaynağı olmaktadır.

Hazırlayan: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Ömer YILDIRIM’ın Kişisel Ders Notları. Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf “Felsefeye Giriş” ve 2., 3., 4. Sınıf “Felsefe Tarihi” Dersleri Ders Notları (Ömer YILDIRIM); Açık Öğretim Felsefe Ders Kitabı