Tanımlanana Göre Tanım Çeşitleri
Klasik mantıkçılar tanımlananı, ad veya nesne (eşya) olma durumuna göre de türlere ayırmışlardır.
Nesne Tanımı Nedir?
Hem neliği hem de gerçekliği olan, gerçek varlıkları konu alan tanımdır. Bu tanımı, tanımlanan belirler. Duyularımızla algıladığımız (tanıdığımız), bizim düşüncemiz dışında da varlık gösteren (gerçek) nesnelerin tanımıdır. Bu tanımdaki bilgi, nesnesiyle uygunluk içindedir. Kaplamı belli olmasından dolayı gözlem ve deneye dayanarak terimin içlemi belirlenir. Bu nedenle evrensel, nesnel ve genel geçer tanımlardır ve bir gerçekliği işaret eder. İnsan, kuş, su, kelebek, bakır vb. nesnelerin tanımlan bu şekilde yapılır.
Örneğin, “Su iki hidrojen ve bir oksijenden oluşan bir cisimdir.” dediğimizde, nesnel ve genel geçer bir tanım yapmış oluruz.
Ad Tanımı Nedir?
Niteliği olan ama gerçekliği olmayan düşünsel varlıklar (ideal varlık) için yapılan tanımdır. Nesnesi olmayan, yalnızca bizim zihnimizde varlık gösteren ve uzlaşımla koyduğumuz adların tanımlarıdır. Bu nedenle deneylenemez. Dolayısıyla ad tanımları keyfidir ve onu tanımlayan belirler. Çünkü bu tanım, bir adın açıklanmasıdır. Dev, üçgen, zaman gibi varlıkların gerçeklikleri olmadığı için ancak adsal bir tanımlan yapılabilir.
Hazırlayan: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Ömer YILDIRIM’ın Kişisel Ders Notları. Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 3. Sınıf “Klasik Mantık” ve “Modern Mantık” Dersleri Ders Notları (Ömer YILDIRIM)