Maddesizcilik (İmmateryalizm, Özdeksizcilik) Nedir, Ne Demektir?

Alm. Immaterialismus, Fr. immaterialisme, İng. immaterialism, es. t. gayr-i maddiye. Özdeğin kendine özgü bir gerçekliği olmadığını kabul eden öğreti. Evrenin temelinin ve genellikle gerçekliğin özünün cisimsel olmadığını öne süren öğreti. Ruhun cisimsel olmadığını öne süren öğreti.

Özdeksizcilik teriminin yaratıcısı olan Berkeley, bu sözcüğü kendi felsefesi için kullanmıştır. Onun idealizm anlayışına immetaryalizm denir. Materyalizmin tam zıddı olup âlemin kendi kendine hiçbir gerçekliği olmadığını, binaenaleyh maddenin de dış âlemin de nesnelerin ve her türlü madde türevlerinin de tasavvurlarımız ve fikirlerimiz dışında mevcut olmadıklarını ileri sürer. Ona göre ancak ruh vardır. Maddenin varlığı “İdrak edilmiş” olmaktan ibarettir, bizim idraklerimizin sebebi de Tanrı’nın iradesi olup dıştan, başka başka bir sebep değildir. Bu bakımdan maddeye ayrıca bir varlık yüklenemez.