Fiyat, Talep ve Arz Kavramları; Fiyat Nedir, Arz Nedir, Talep Nedir?

Fiyat, herhangi bir mal veya hizmetin başka bir mal veya hizmetle değişim oranıdır. Her kıt malın bir bedeli yani fiyatı vardır.

Bu kıt bir malın bir başka kıt malla değişimi ile de mümkün olabildiği gibi, karşılığında para ödemekle da olabilir. Her iki durumda da bir başka malı satın alabilmek için bir bedel, bir fiyat ödemek gerekir. Günümüz toplumlarında mal veya hizmet genellikle para karşılığı alınıp satıldığından bir malın fiyatı denildiğinde malın bir biriminin piyasadaki değerinin para ile ifadesi anlaşılır. Malların değerleri para yerine, bir diğer malla ifade edilirse, bu takdirde o mal için söz konusu olabilen “reel değişim oranları” ortaya konmuş olur. (Örneğin, bir ayakkabı, 10 kg peynir yapar gibi.)

Fiyat kavramı mutlaka piyasa değişim oranı anlamına gelmeyebilir. Çünkü malları ve hizmetleri ellerinde bulunduranların isteyebilecekleri arz fiyatları olabileceği gibi, alıcıların önerebilecekleri talep fiyatları da olabilir. Alıcı ve satıcılar istedikleri fiyatlarda ısrarlı olurlarsa bu durumda piyasa fiyatı oluşmaz.

Talep, bir malı satın alma isteğidir. Ekonomistler bir mal veya hizmeti elde edebilme isteğini talep olarak kabul etmezler. Bu istek yeterli satın alma gücü ile desteklenebiliyorsa talebin varlığından söz etmek mümkündür. Bunun nedeni, istediği bir mal veya hizmeti satın alacak gücü (parası) bulunmayan bir kimsenin o malın gerçek alıcısı olamayacağı gerçeğidir. Ancak bir mal veya hizmetin gerçek alıcısı olabilecek kimseler, o mal veya hizmetin piyasa fiyatını etkileyebilirler. Talep, malların insan ihtiyaçlarını karşılama özelliğine sahip olmasından doğar. İnsanlar ihtiyaçlarını giderme özelliğine sahip olan malları edinebilmek için istek gösterirler, bu istek yeterli satın alma gücü ile desteklendiğinde talep oluşur. Faydayı sağlayabilmek ise ancak bir bedel ödemekle mümkündür. Bu bedel piyasa fiyatıdır. Üreticilerin satmaya hazır oldukları mal miktarı ekonomi dilinde arz olarak adlandırılır. Tıpkı talepte olduğu gibi herhangi bir üretimin arz olabilmesi için o malı satma isteğinin olması gerekir.

Kaynak: Millî Eğitim Bakanlığı Açık Öğretim Okulları Mesleki Açık Öğretim Lisesi “Girişimcilik 1” Ders Kitabı