Beyniniz için hangisi daha iyidir: 15 dakika koşu yapmak mı yoksa 15 dakika dinlenmek mi?

Eğer zihninizi çabucak toparlamak istiyorsanız yapabileceğiniz en iyi etkinlik sizce nedir? Bilim insanları kısa bir dinlenmenin mi yoksa kısa bir koşunun mu bilişsel gücünüzü destekleyeceğini araştırdılar.

Araştırmacılar 15 dakika boyunca koşu ile 15 dakika dinlenmeyi karşılaştırdı. Koşu yapmanın, bilişsel ve psikolojik açıdan dinlenmeye oranla daha açık faydalar sağladığı; ayrıca koşmak yerine dinlenen grubun bilişsel enerjisinin de daha düşük olduğu belirlendi. O hâlde, haydi, spor ayakkabılarınızı giyebilirsiniz!

Koşu ya da yürüyüş gibi çok yoğun olmayan kısa süreli egzersizlerin beynin işleyişini desteklediğine dair kanıtlar var. ¹ Bu tip egzersizlerin bilişsel hız ve dikkatin toplanmasının yanı sıra ruh hâlini de olumlu yönde etkiliyor. 101 lisans öğrencisini kapsayan yeni bir çalışmada, egzersiz yapmanın yarattığı ruhsal etkilerin belirli bilişsel faydalar sağladığı da ortaya konuluyor.

Çalışmaya katılan denekler hem genel enerji ve zindelik düzeylerini değerlendiren testlere hem de bilişsel durumlarını ölçen iki bilişsel teste tabi tutulmuştur. Bunlar, deneğin bilişsel hızını ve dikkat düzeyini ölçmek için harfler ve sayılar arasında olabildiğince hızlı ve kesin ayrımlar yapmak zorunda olduğu İz Sürme Testi ile yapılmıştır.

Testin ardından, öğrencilerin bir kısmı 15 dakikalık koşulara çıkarılırken diğerleri grup halinde rahatlama egzersizleri yapmıştır. Bu seanslardan iki dakika sonra öğrencilere daha önce uygulanan testler yeniden uygulanmıştır.

Koşu yapan deneklerin bilişsel test puanlarında belirgin bir artış görülmüştür ve bu denekler kendilerini koşu yapmadan önceki hâllerinden daha zinde hissettiklerini vurgulamışlardır. Araştırmacılar bunu, koşunun daha fazla enerjiye sahip olma konusundaki sübjektif duyguyu etkileyerek bilişe destek olduğu anlamında yorumlamıştır. Öte yandan, sadece dinlenen grup ise sonrasında kendilerini çok daha az zinde hissettiklerini belirtmişlerdir.

Bu sonuçları doğrulamak için tabii ki daha fazla araştırma yapılması gerekiyor; fakat bu çalışmayla en azından artan zindelik hissi, bilişsel işlevlerin bazı yönleri ve egzersiz yapmak arasındaki ilişkiyi üzerine yapılan mevcut görüşlere katkı sunuyor.

Daha basit bir ifadeyle şunu söyleyebiliyoruz: Koşmak zihniniz için dinlendirici ve iç açıcıdır.

Bu makale Sosyolog Ömer Yıldırım tarafından www.felsefe.gen.tr için, Paul Ratner’in “What’s better for your brain: 15 minutes of jogging or 15 minutes of relaxation?” isimli makalesinden Türkçeye çevrilip derlenerek hazırlanmıştır. Alıntılanması durumunda kaynak gösterilmesi, ahlaklıca olanıdır.

Çeviri ve Derleme: Sosyolog Ömer YILDIRIM

1. McMorris, T., Hale, B.J., (2012). Differential effects of differing intensities of acute exercise on speed and accuracy of cognition: A meta-analytical investigation. Brain and Cognition, 80 (3), s. 338-351. https://doi.org/10.1016/j.bandc.2012.09.001